Çok Fazla Şeker Tüketmek Diyabet Yapar Mı?
Kanda doğal olarak şeker ya da glikoz bulunur. Doğru miktarda kan şekeri vücuttaki hücre ve organlara enerji verir. Fazla kan şekeri ise Hiperglisemi olarak adlandırılır.
Karaciğer ve kaslar bir miktar şeker üretir ancak çoğu tüketilen karbonhidrat içerikli yiyecek ve içecekten gelir.
Vücut, kan şekerini normal aralıkta tutmak için insüline gereksinim duyar. İnsülin vücut hücrelerinin glikozu alıp depolamasını sağlayan hormondur.
Eğer ki yeterli insülin yoksa ya düzgün çalışmıyorsa kan şekeri yükselir. Yüksek kan şekeri sağlık sorunlarına sebep olabilir.
Hiperglisemi nasıl hissettirir, neden olur ve kan şekerinizin yüksek olduğunu nereden anlarsınız? Daha fazlası için okuyunuz.
Semptomlar
Kan şekeri vücut organları ve fonksiyonları için bir kaynaktır.
Ancak yüksek kan şekerine sahip olmak enerjide bir yükselmeyi sağlamaz.
Aslında, tam tersi olur, çünkü vücut hücreleri enerji için kan şekerine erişemez.
Nasıl Hissettirir?
Bir kişinin kan şekeri yüksek olduğunda:
- baş ağrısı ve diğer ağrılar olması
- konsantre olmakta zorlanmak
- çok susamış ya da aç hissetmek
- uykulu veya yorgun hissetmek
- görüş bulanıklığı
- ağız kuruluğu hissi
- şişkinlik
- sık idrara çıkma ihtiyacı
- yaraların iyileşmesinin uzun sürdüğünü fark etmek
gibi durumlar görülebilir.
Yüksek kan şekeri ve düşük insülin ketonlarda ve muhtemelen acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir komplikasyon olan diyabetik ketoasidozda (DKA) bir artışa neden olabilir.
Bu durumda, birey aşağıdakileri yaşayabilir:
- nefes darlığı
- nefeste bir meyveli tat veya koku
- hızlı bir kalp atışı
- akıl karışıklığı ve yönelim bozukluğu
- kusma
- dehidratasyon
- koma
Buna ek olarak, kişinin kan şekeri 250ml/dL üstünde olabilir.
Diyabetli bireyler sabahları yüksek kan şekeri ile uyanabilir.
Kan şekeri ve keton seviyeleri için test kitleri, evde kullanılmak üzere çevrimiçi olarak satın alınabilir.
Bununla birlikte, diyabet olduğunu düşünen herkes önce bir doktora görünmelidir.
Yüksek kan şekeri vücudu nasıl etkiler?
Yüksek kan şekeri sayısız semptom ve komlikasyonlara sebep olabilir. Birkaçı şunlardır:
İdrara çıkma ve susuzluk: Yüksek kan şekeri böbrek ve idrara geçer. Bu daha fazla su çeker ve sık idrara çıkmaya neden olur. Böylece birey yeterince sıvı tüketmemesine rağmen susuzluğun artabilir.
Kilo kaybı: Yüksek kan şekeri ani ve açıklanamayan kilo kaybına sebep olabilir. Bunun nedeni, vücut hücrelerinin ihtiyaç duydukları glikozu alamamasıdır, bunun için vücut kas ve yağı enerji üretme amacıyla yakar.
Hissizlik ve karıncalanma: Yüksek kan şekeri ayrıca ellerde, bacaklarda ve ayaklarda uyuşmaya, yanmaya veya karıncalanmaya neden olabilir. Bu, uzun yıllar yüksek kan şekeri seviyelerinden sonra sıklıkla ortaya çıkan diyabetin bir komplikasyonu olan diyabetik nöropatiden kaynaklanmaktadır.
Uzun süreli komplikasyonlar
Zamanla, yüksek kan şekeri vücudun organlarına ve sistemlerine zarar verir. Kan damarlarında hasar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere komplikasyonlara yol açabilir:
- kalp krizi veya inme
- göz hasarı ve görme kaybı
- böbrek hastalığı veya yetmezliği
- ciltte, özellikle ayaklarda sinir problemleri, yaralara, enfeksiyonlara ve yara iyileşme sorunlarına yol açar.
Nedenleri
Birkaç diyabet çeşidi yüksek kan şekerine sebep olabilir.
Tip 1 diyabette, bağışıklık sistemi pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırır. Sonuç olarak vücut insülini bitirir ve şeker seviyesi yükselir.
Tip 1 diyabetli bireyler kan şekerini hedef seviyede tutmak için insülini direkt iğne, kalem ya da insülin pompasıyla almalıdır.
Amerikan Diyabet Derneğine göre diyabetli bireylerin sadece yüzde 5’i tip 1’dir.
Tip 2 diyabette, vücut insülini üretir ancak bunu düzgün kullanamaz. Pankreas daha fazla insülin üretmeye çalışır ancak genellikle kan şekerini sabit tutabilecek kadar üretemez. Bu insülin direnci olarak bilinir.
Tip 2 diyabeti olan bireyler kan şekerini yönetebilmek için insülin ya da ilaçlar kullanmalı ya da diyet ve egzersiz düzenlerinde değişiklik yapmalıdır.
Gestasyonel diyabet hamilelik döneminde insülin direnci ya da yüksek kan şekeri seviyesi görüldüğünde olur. Kişiler hamilelik sırasında bunu izlemelidir, çünkü anne ve bebek için komplikasyonlara yol açabilir. Gestasyonel diyabet genellikle doğumdan sonra geçer.
Kistik fibroz: Diyabet ile kistik fibroz arasında bir bağlantı olabilir.
İlaçlar: Beta durduranlar ve bazı steroidleri alan kişiler de yüksek kan şekeri yaşayabilir.
Yüksek kan şekeri için risk faktörleri
Doktorlar diyabete tam olarak neyin neden olduğunu bilmemektedir. Bununla birlikte, bazı faktörler riski artırabilir.
Tip 1 diyabet
Araştırmacılar, bazı genetik veya çevresel faktörlerin insanların tip 1 diyabet olma olasılığını artırabileceğine inanıyorlar.
Ulusal Diyabet, Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü (NIDDK), bunda bazı genlerin rol oynadığını ve virüsler ve enfeksiyonlar gibi diğer faktörlerin etkili olabileceğini söylüyor.
Çocuk Diyabet Araştırma Vakfı, kişinin tip 1 diyabeti önlemek için yapabileceği hiçbir şey olmadığını söylüyor. Yemek, egzersiz veya diğer yaşam tarzı seçimleri sonucu değiştirmez.
Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya erken yetişkinlik döneminde başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.
Tip 2 diyabet
Aşağıdaki risk faktörleri tip 2 diyabet gelişimini daha olası hale getirebilir:
- belirli genlere sahip olmak
- aşırı kilolu olmak veya aktif olmamak
- tip 2 diyabetli ebeveyn veya kardeş sahibi olmak
- Afrikalı-Amerikalı, Alaska Yerli, Kızılderili, Asyalı-Amerikan, İspanyol veya Pasifik Adalı etnik kökenine sahip olmak
- 45 yaş üstü olmak
- yüksek tansiyon tedavisi görmek veya 140/90 veya daha yüksek tansiyona sahip olmak
- düşük “iyi” HDL kolesterol düzeylerine veya yüksek trigliserit düzeylerine sahip olmak
Sağlıklı kan şekeri
Kan şekeri yüksek olan insanlar hedef seviyelerini doktorlarıyla tartışmalıdır.
Bunları sağlıklı bir aralıkta tutmak için düzenli testlere ihtiyaç duyabilirler. Her insan farklıdır ve seviyeler bireyler arasında değişiklik gösterebilir.
Kan şekeri seviyelerini öğrenmek için, kişinin 8 saat aç olması, yemekten 2 saat sonra veya her iki zamanda da ölçüm yapması gerekmektedir.
Bazı insanlar ayrıca şekerli bir sıvı içtikleri ve daha sonra kan testi yaptıkları bir glikoz tolerans testi yaptırabilirler.
Amerikan Diyabet Derneği, desilitre (ml / dL) başına 80-130 miligram yemek öncesi kan şekeri seviyesi önermektedir. Bir yemeğin başlamasından yaklaşık 1-2 saat sonra, kan şekeri 180 ml/dL’den az olmalıdır.
Kan şekeri düzeylerini yönetme
Diyabetli birçok insan, kan şekeri seviyelerini günlük olarak bir glikoz ölçerle ile kontrol etmelidir. Bu cihaz, genellikle bir parmaktan bir damla kan alır ve birkaç saniye içinde şeker seviyesini gösterir.
Tip 1 diyabetliler, genellikle günde birkaç kez doktorlarının önerdiği gibi insülin almalıdır.
Tip 2 diyabet veya gestasyonel diyabet hastalarının diyet ve egzersiz alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekebilir. Ayrıca oral ilaçlar veya insülin almaları gerekebilir.
Yüksek kan şekerini önlemek
Hiperglisemiyi birkaç strateji önleyebilir.
İnsanlar:
- doktorlarının önerdiği gibi kan şekeri seviyelerini kontrol etmeli ve tip 1 diyabetlerse doğru miktarda insülin almalıdır
- hangi gıdaları yiyeceğini veya kaçınacağını, ne kadar yiyeceğini ve ne sıklıkta olduğunu sağlık uzmanlarıyla veya diyetisyenleriyle konuşmalıdır
- enfeksiyonları önlemek için önlemler almalıdır, örneğin; düzenli el yıkama yoluyla, soğuk algınlığı gibi hastalıklar kan basıncında bir artışı tetikleyebilir
- Kan şekeri seviyelerini dengelemek için yiyecek alımını planlamalı ve egzersiz yapmalıdır
- Örneğin; egzersiz, yeterli uyku ve meditasyon ya da yoga gibi stres azaltıcı aktiviteler yoluyla stresi mümkün olduğunca en aza indirmelidir.
Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
Bir kişide aşağıdaki durumlarda;
- belirli tıbbi durumları varsa
- özel ilaçlar kullanıyorsa
- fazlaa egzersiz yaparsa
- yemek atlıyor ya da çok az yiyorsa.
düşük kan şekeri veya hipoglisemi olabilir:
Diyabet ilaçlarının yan etkisi de olabilir. Çok fazla insülin almak düşük kan şekeri seviyelerine yol açabilir.
Düşük kan şekeri belirtileri şunları içerebilir:
- zayıf veya titreme hissetmek
- ani sinirlilik veya kaygı
- terleme veya titreme
- aşırı açlık
- akılda karışıklık
- hızlı kalp atış hızı veya çarpıntı
Bir kişi, bir meyve suyu içerek veya bir glikoz tableti veya şeker yiyerek hipoglisemiyi hızla tedavi edebilir.
Sık sık düşük kan şekeri atakları olan herkes bir doktorla konuşmalıdır. İlaç dozunun türünü değiştirmeyi önerebilirler.
Ne zaman doktora görünmeli
Yorgunluk, artan susuzluk, sık idrara çıkma veya kilo kaybı yaşayan herkes bir doktora görünmelidir, çünkü bunlar diyabet veya başka bir sağlık sorununu gösterebilir.
Rutin bir sağlık kontrolü, kişinin semptomları olmasa bile genellikle kan şekeri testini içerir.
ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü, aşırı kilolu, 40 ila 70 yaş arasındaki yetişkinlerin diyabet testleri yaptırmasını önermektedir.
Ailede diyabet öyküsü veya diğer risk faktörleri olanlar daha erken veya daha sık testlere ihtiyaç duyabilir.
Görünüm
Bir kişi diyabet olduğunda, sağlığı ve refahı kan şekeri düzeylerinin uygun şekilde yönetilmesine bağlıdır.
İyi bir yaşam kalitesini iyileştirmek veya sürdürmek için kişi:
- düzenli olarak doktora gitmeli
- ilaçları doktorun reçete ettiği gibi almalı
- diyet ve egzersiz talimatlarını takip etmelidir.
Bu stratejiler diyabetli bir kişinin kan şekerini yönetmesine yardımcı olabilir ve bu diyabetin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Kişi, özellikle insülin kullanıyorsa, yanında tıbbi bir kimlik taşımalıdır, çünkü bu acil bir durumda önemli bilgiler sağlayabilir.
Amerikan Diyabet Derneği, kimliklerin artık tam bir tıbbi kayıt içerebilen kompakt bir USB sürücü ile mevcut olduğunu belirtmektedir.
Related posts
