Günümüzün en sık rastlanılan rahatsızlıkları arasında şeker hastalığı, yani diyabet geliyor. İnsanın yaşam kalitesini düşüren ve fonksiyonları iptal eden duruma gelen hastalığın tamamen ortadan kaldırılması için yoğun çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmalardan birisi de, tip 1 diyabet için gerçekleşiyor. Amerika’da bir üniversite tarafından yapılan çalışmalar “yapay pankreas” geliştirilmesini kapsıyor.
Neden yapay pankreas?
Tip 1 diyabet rahatsızlığın nedeni pankreastır. Daha doğrusu, kandaki şeker miktarını dengeleyen insülin hormonu pankreas tarafından üretiliyor. Ancak bu önemli hormonu üreten pankreastaki hücrelerin bağışıklık sistemince tahrip edilmesi sonucunda kan şekeri dengesindeki bozulmalara karşı vücut dirençsiz kalıyor. İşte bu durum, tip 1 diyabet halidir ve oldukça yaygın bir şeker hastalığıdır. Bu sorunu ortadan kaldırmak için ise, yapay pankreas tedavisi çözüm olarak masaya yatırıldı. Bu pankreas modeli, insandaki pankreası birebir kopyalayan ve orijinal pankreasın yerini alacak türden bir şey değildir.
Tamamen elektronik alet
Artık teknoloji gelişiyor ve birçok tedavi için teknolojiden faydalanılıyor. Yapay pankreas için de aynı şeyleri ifade edebilmek mümkündür. Kandaki şeker dengesizliğinin baş göstermesi halinde deri altında yerleştirilen insülin tüplerinden veya dışarıdan yapılacak insülin takviyesiyle kandaki şeker dengesi sağlanıyordu. Bu yeni cihaz, bu döngüyü geliştiriyor ve kişinin farkına varmadan insülin takviyesi almasını sağlıyor.
Cihaz, deri altına yerleştirilen insülin tüplerinden, kan şekerini ölçen sensörlerden ve akıllı telefon uygulamasından oluşuyor. Kişinin kan şekerindeki dengenin bozulması halinde sensörlerbunu fark ediyor ve uygulamaya bilgi gidiyor. Uygulamada gerekli insülin takviyesi için deri altındaki insülin tüplerini uyarıyor. Bu döngü sayesinde kişi gündelik hayatı içerisinde şeker dengesizliğini çok uzun süre hissetmeden insülintakviyesini alıyor.
Yapay pankreas ile elde edilen avantajlar nelerdir?
Öncelikle kişinin yaşam kalitesinin artması hedefleniyor. Sistem henüz yaygın duruma gelmiş değildir, ve sonuçları üzerindeki tetkikler devam ediyor. Bu tetkiklerin oldukça iyi sonuçlar vermesi halinde ilgili tedavi yönteminin yaygın hale getirilmesi hedefleniyor. Ancak sistemle elde edilen sonuçlar, diyabetin kaldırılmasına yönelik değildir ve kökünden bir çözüm vaat etmiyor. Henüz bununla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir.
Tedavi yöntemi sayesinde kişinin hangi durumlarda daha fazla kan şekeri dengesizliği yaşadığı ölçülebiliyor. Böylece şeker hastalığının tedavisi için yeni yöntemlerin belirlenmesi ve hastalıkla ilgili daha fazla veri toplanarak değerlendirilmesi amaçlanıyor. Kişilerin gündelik yaşamlarına devam ederken yaşadıkları kan şekeri dengesizliklerinin birkaç saniye içerisinde fark edilerek çözüme kavuşması; baş dönmesi, yorgunluk, bitkinlik gibi semptomların yaşanmasını ortadan kaldırıyor. Böylece kişinin gündelik yaşam alışkanlıklarına yönelmesi ve hayat kalitelerini artırması hedefleniyor.
Kendisine insülin takviyesi yapmayan ve tek başına yaşayan kişilerin ilgili cihaz sayesinde kan şekeri dengeleri otomatik olarak dengeleniyor. Birçok kişiye umut olacağı hesaplanan tedavinin kısa sürede sonuçlanması bekleniyor.