Son yıllarda insanların değişen yaşam standartlarından dolayı özellikle stres gibi etkenlerin birçok ülkenin mücadelede ilk sıraya aldığı Obezite hastalığına neden olmaktadır. Yapılan araştırmalarda Obezite’nin bazı hastalıklara neden olduğu da tespit edilmiştir.
Obezite Hastalığı ve Sınıfları Nelerdir?
Vücudumuz aldığımız besinlerden dolayı yağ dokusunun normal değerlerinin üzerinde olması ile kaynaklanmaktadır. Vücut kitle indeksi 35 ve üzerinde olması durumunda Morbid Obezite olarak tarif edilen hastalık meydana gelmektedir. Obezite beraberinde şeker hastalığını getirme riski %90 oranındadır. Obezite sorununda kişilerin yağ kitlesinin artmasından dolayı bazı hormonlar insilün direncinin oluşumuna etki etmektedir. Günümüzde genç yaşlarda Tip 2 diyabet hastalıklarının oluşmasında çocukluk ve genç yaş obezitesi neden olmaktadır. Tip 2 diyabet hastalığında tedavi sağlanabilmesi için ilk önce obezite ile başarılı bir mücadele yapılması gerekmektedir.
Obezitenin İnsan Sağlığına Etkileri
Tip 2 diyabet hastalığının ilk nedenleri arasında olmaktadır. Tip 2 diyabet hastalarının çoğunun aşırı kilolu ve bel bölgesindeki artışların olduğu bilinmektedir. Özellikle kronik şişmanlık kişilerin sağlığında ciddi problemler oluşturmaktadır. Obezitenin diğer zararları arasında
- Kolesterol Yüksekliği (%35)
- Kalp damar hastalıkları (%17)
- Hipertansiyon (%17)
- İnsülin Rezistansı (%54)
- Tip 2 Diyabet (%61)
- Safra Kesesi hastalıkları (%30)
- Osteoartrik gibi eklem hastalıkları (%24)
- Bayanlarda Rahim kanseri (%34)
Obezite Tedavisinde Kullanılan Yöntemler.
Aşırı kilo alımını kontrol altına almak için doktorlar bunun sebeplerini anlamaya çalışmak için ilk olarak aşırı kilo problemini ortadan kaldırmaya yarayacak besin programı yapmaktadır. Kilo kontrolü sağlanması ile diğer hastalıklarla mücadele de başlamış olmaktadır. Fakat insan vücuduna göre değişiklik gösteren besinlerden dolayı obezite ile mücadele kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bu sebepten dolayı doğru teşhis koyulabilmesi için uzman kontrolünde yemek alışkanlıklarının ve spor faaliyetlerinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Obezite tedavisinde yapılan diyet programları %3 oranına kadar başarı sağladığı görülmüştür.
Obezite Tedavisin İlaçların Faydası ve Kullanımı
Eğer bu tür ilk aşamalarda elle tutulur başarı elde edilemediği zaman ilaçlı tedavi ya da cerrahi işlemlere başvurulmaktadır. İlaç tedavisi Vücut kitle indeksi 30’un üzerinde olan ve ilaçlara karşı tepki gösterecek hastalığı (Hipertansiyon, Şeker hastalığı ve uyku apne sendromu gibi) bulunmayan kişilerde kullanılmaktadır. İlaç kullanımında kişinin psikolojik olarak da hazırlanması gerekmektedir. Özellikle sadece ilaçla zayıflarım mantığı ile hastaların yeme alışkanlıklarını düzenlememe ve fiziksel aktiviteler de bulunmaması durumunda ilaçların tek başına faydası göremeyeceklerdir.
Kullanılan İlaçlar
- Noradrenerjik İlaçlar
- Noradrenerjik a-1 agonist İlaçlar
- Seratoinerjik İlaçlar
- Dopaminerjik İlaçlar
- Histaminerjik İlaçlar
- Y-aminobuyyric Acid İlaçlar (beyinde kiloya neden olan bölgeye etki ederek yiyecek alma ya ya da azaltmaya yardımcı olmak)
Düzenli Kilo Kaybetmek
Tamamen doktor kontrolünde haftada 1 kilo verecek şekilde yapılan diyet programları hastaların sağlıklarına %10-12 oranında pozitif etki etmektedir. Uygulanan program doğrultusunda özellikle sportif hareketlerin yapılması da eklenmektedir.
İçinde yüksek kalori bulunduran işlenmiş gıdalar, az yağlı besinlerden uzaklaşıp sebze ağırlıklı besinler tüketilerek düzenli kilo kaybı sağlanmaya çalışılmalıdır. Özellikle kontrolsüz ve hızlı bir şekilde kilo kaybına neden olacak yanlış diyet programları insan hayatını tehlikeye atacak boyutlara gelebilmektedir.
Obezite Tedavisinde Cerrahi Operasyonların Yapılması
Son zamanlarda ülkemizde obezite ile mücadelede mide balonu, mide kelepçesi, mide bandı gibi operasyonlar kullanılmaktadır. İlk olarak kalp ameliyatı geçirecek kişiler için mide balonu uygulaması tedavisi kullanılmıştır. Mide balonu operasyonları genel anesteziye ihtiyaç olmadan yapılması ve uygulanan balon işleminin 6 ay sonra tekrar çıkartılması tercih edilmesine sebep olmaktadır.
Aynı şekilde Obezite ile tedavide mide bandı operasyonları da sık kullanılan yöntemler arasındadır. Mide bandı operasyonları laparoskopik olarak uygulandığı için hızlı yayılan bir yöntem olmuştur. Avrupa’nın birçok ülkesinde en çok kullanılan yöntemler arasındaydı fakat son zamanlarda artık kullanılmamaktadır. ABD’de ise Vücut kitle indeski 40 ve üzerinde olan hastalar içinde en yaygın olarak kullanılan obezite cerrahi yöntemleri arasında Mide baypası gelmektedir.
Mide Bandı (Gastrik Band Uygulaması Neden Etkinliğini Yitirdi?
Obezite Tedavisinde Yapılan Cerrahi Operasyonların Tarihi
Ülkemizde yeni yapılıyor olmasına rağmen 1986 senesinde ilk olarak Dr. Kuzmak ve ekibi tarafından mide bandı operasyonu yapılmıştır. Mide baypass operasyonu ise 1987 senesinde ilk defa uygulanmıştır. 1991 senesinde laparoskopik olarak başarılı bir şekilde uygulanması ile yoğun ilgi görmüştür.
Obezite Ameliyatları Kimlere Yapılabilir?
- Vücut Kitle İndeksi (VKİ) 30 – 40 arasında olan.
- 18-55 yaş aralığındaki hastalara. Özellikle 55 yaş üstü hastalara uygulama yapılmamaktadır.
- Hekim tarafından verilen diyet programına uyulduğu halde 10-12 aydır elde edilir bir sonuç alınamaması durumunda
- İç salgı bezlerinde hastalıkları olanlar
- Alkol ya da uyuşturucu gibi maddelere bağımlı olmaması
Obezite Ameliyatı Öncesi Hazırlıkları
- Laparoskopik cerrahiye uygun olunup olunmama testlerinin yapılması. Aynı şekilde genel anesteziye uygun olup olmadığınızın test edilmesi.
- Eğer kullanılan diyabet ilaçları varsa doktorların denetiminde 2-3 hafta önceden azaltılması. Aynı şekilde aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçlarda doktor denetiminde azaltılması gerekmektedir.
- Operasyon öncesi sigara alışkanlığının en az düzeye indirilmesi
- Ameliyat sonra psikolojinizin vereceği tepkileri anlamak için psikolojik değerlendirilme yapılması
- Operasyona başlamadan 1-2 gün önceden doktorunuzun önereceği sıvı diyeti (berrak sıvı)
Obezite Ameliyatlarının Avantajları
- Laparoskip olduğu için operasyon sonrası ağrının en az düzeyde olması
- Hastaneden taburcu olma süresinin kısa olması
- Ameliyat sonrası hastaların normal hayatlarına daha erken dönebilmesi
Aşırı Kilo ile Psikolojik Mücadele
Kişilerin kilolarından rahatsız olması sonucu özellikle dış görünümlerde yaşanan değişikliklerden dolayı bazı psikolojik sorunlarda oluşmaktadır. Obezite ile mücadeleye başlamadan önce ilk önce psikolojik destek ile eğer varsa bu tür sorunların ortadan kaldırılması gerekmektedir. Obezite psikolojik sorunları olan kişilerin yemek alışkanlıklarında değişikliği yaşandığı için ilk mücadelenin buradan başlanması gerekmektedir.
Aynı şekilde kişiyi kilo vermeye hazırlarken fizyolojik unsurların tespit edilip gerçekçi değerler ile hastaya bilgi verilmesi gerekmektedir. Eğer hastanın verebileceği kilodan fazla bir kilo vaat edilip ulaşılamadığı zaman hastaya daha çok zarar verme durumları olabilmektedir.
Obezite Ameliyatları Sonrası Hastaların Yaşamları
Cerrahi operasyon geçiren hastaları artık çok daha farklı bir hayat beklemektedir. Özellikle hekimlerinin verecekleri beslenme programlarına belirlenen süre boyunca düzenli bir şekilde uyulması gerekmektedir. Diyet programları düşük karbonhidratlı ve yüksek oranda protein içeren besinlerden oluşacaktır. Özellikle öğün sayılarında düzensiz ya da az olan kişiler için uygulanan öğün programına kesinlikle uyulması gerekmektedir. Ameliyat sonra daha az porsiyonlar ile sık öğünler yapılmaktadır. Gün aşırı kalsiyum ve D vitamini takviyesi yapılacaktır. Sadece ameliyatın sağlayacağı başarı ile yetinilmeyip fiziksel aktivitelerin mutlaka arttırılması gerekmektedir. Cerrahi operasyon olmasına rağmen hastalar çok kısa sürede kendi ihtiyaçlarını karşılayacak duruma gelebilmektedir.
Obezite Ameliyatları Sonucu Oluşabilecek Olumsuzluklar?
Güvenli cerrahi operasyon sınıfında olması rağmen her operasyonda olduğu gibi bazı komplikasyon olma riskleri bulunmaktadır. Bu riskler %1-2 oranında olmaktadır. Çok nadir olsa da bazı durumlarda ameliyat sonrası ikinci bir operasyon yapılma durumları olabilmektedir. (Geçmeyen aşırı kusma süresi, Göğüs bölgesinde şiddetli yanmalar gibi) Takviye olarak verilen kalsiyum ve D vitaminine bağlı olacak gelişmeler.
[/vc_column_text]