Dünya Sağlık Örgütü ve bağımsız sağlık kuruluşlar tarafından yapılan inceleme ve açıklamalarda en riskli ve hızlı yayılan sağlık sorunları arasında şeker hastalığı da bulunduğu da görülmektedir. Özellikle son yıllarda yaşanan gıda terörü ve yaşam kalitelerinin düşmesinden dolayı başta tip-2 diyabet hastalığı olmak üzere birçok hastalık hızlı bir şekilde insanların sağlığını tehdit etmektedir. Bu yazımızda tip-1 diyabet hastalığının tedavisi ve son yıllarda en sık kullanılan şeker hastalığı tedavi araçları arasında olan şeker hastalığı ameliyatı uygulamasının tip-1 diyabete uygunluğu hakkında faydalı olacağına inandığımız bilgileri sizinle paylaştık.
Şeker Hastalığı Ameliyatı
Şeker hastalığı tip-1 ve tip-2 olmak üzere genel hatları ile iki sınıfa ayrılmaktadır. Birde ara mixt tip dediğimiz bu ikisinin arasinda olan diabet ile gestasyonel ( hamilelikde ortaya cikan ) diabet de vardir ancak nadir görülmektedir.
Tip-1 diyabet genelde genetik ve çok erken yaşlardan başlamasından dolayı vücut hiçbir şekilde insülin üretimi yapamamaktadır. Vücutta insülin üretimi hiç yapılamadığı için ne yazık ki şeker hastalığı ameliyatı tip-1 diyabet hastalarından uygun bir tedavi yöntemi olarak uygulanamamaktadır. Çünkü şeker hastalığı ameliyatının fayda görmesi için vücutta ( pankreasda ) azda olsa insulin üretimi yapan hücre bulunması gerekmektedir. Oysa tip 1 diabetde vücütda hiç insulin üretimi olmamaktadır. Tip-2 diyabet türünde vücütda insülin üretimi vardır ancak yetersiz ve etkisiz salgılanmaktadır.Tip-1 diyabet hastaları yaşamları boyunca sürekli insülin ihtiyacı olacak bir şekilde yaşamaktadır.
“Tip-1 diyabet hastalığı için özellikle yurt dışı sağlık kuruluşlarında yapılan araştırmalarda özellikle doku nakli ile gelecek yıllarda etkili tedavi yöntemlerinin çıkması beklenmektedir. Son yapılan araştırmalarda kişinin bağışıklık sistemi için geliştirilen bir aşının tip-1 diyabet için etkili olacağı beklenmektedir.”
Tip-1 Diyabet Hastalığı Nedenleri?
Günümüzde tip-1 diyabet hastalığının tam nedeni belirlenememektedir. Fakat çoğunlukla genetik faktörlerden olduğu kaynaklanmakta ve tip-1 diyabet hastalığı da kendi içinde Tip-1A ve Tip-1B olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Tip-1A diyabeti en sık görülen tip-1 diyabet hastalığı arasında bulunmaktadır ve kişilerin vücudundaki insülin miktarı hızlı bir şekilde zamanla azalmasından dolayı insülin takviyesine ihtiyaç olunmaktadır.
Tip-1B diyabet ise tamamen çevresel etki ve beslenmeden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Çünkü Tip-1B diyabet hastalığı yoğun olarak Japonya’da görülmesi bu tahmini güçlendirmektedir. Tip-1B diyabet hastalığında Tip-1A diyabet hastalığında olduğu gibi zamanla vücutta insülin üretiminin tamamen ortadan kalkmasına neden olmaktadır.
Tip-1 Şeker Hastaları Nasıl Tedavi Edilmelidir?
Ne yazık ki günümüzde Tip-2 diyabet hastaları için uygulanan etkili tedavi araçları arasında olan şeker hastalığı ameliyatı Tip-1 diyabet hastalarında uygulanmadığı için hastaların çok iyi bir şekilde beslenme programlarına uyması gerekmektedir. Hastanın şeker seviyesine göre yapısının gerektirdiği oranda insülin takviyesinin mutlaka yapılması gerekmektedir. Tip-1 diyabet hastalığı için bilinen başka bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Tip-1 diyabet hastalarında yaşam kalitesinin artması ve hastaların hastalığı kabul etmesi için belli bir zaman psikolojik destek alınması tavsiye edilmektedir. Çünkü hastalığa alışamayan kişiler stres faktörü oluşturacağı için hastalığın ilerlemesine ciddi oranda tetikleme yapmaktadır. Yaşam boyu sürecek bir hastalık olmasından dolayı uygulanacak bazı adımlar ile hastalığın kabul edilebilirliği ve mücadele süresi de daha kolay bir sınıfa indirebilmektedir. Tip-1 diyabet hastalığında tedavi sürecinin kontrol altında tutulmasının en büyük nedenleri arasında hastalığın organ üzerinde etki etmesi ve ciddi bir şekilde kontrol edilemeyen Tip-1 diyabet hastalığı zamanla birçok organın işlevsiz hale gelmesine neden olmaktadır. Hastalık ile etkin mücadele dönemlerinde etkili olabilecek bazı adımlar;
Tip-1 Diyabet Hastalarında Günlük İnsülin Alınması
Tip-1 diyabet hastalarında ne yazık ki gün aşırı insülin alınması şart bir durum olmaktadır. Tip-2 diyabet hastaları bu konuda daha avantajlı olmakla beraber tip-2 diyabet hastalarında özellikle şeker hastalığı ameliyatıuygulanmasından dolayı günlük insülin ihtiyaç ortadan kalkabilmektedir. Durum tip-1 diyabet hastalığı olması durumunda ise tek yöntem olarak enjeksiyon yani iğne yöntemi insülin ihtiyacı sağlanması gerekmektedir. Şeker hastalığı denildiğinde akla hemen gelen iğne tedavisinin neden başka yöntemle yapılmadığı hemen akla gelmektedir. İnsülin protein yapılı bir etken olmasından dolayı ağız yolu ile alınması durumunda direk mide tarafından işleme gireceği için alınması gereken etken alınamayacağı için sadece iğne ile yapılması gerekmektedir.
Tip-1 Şeker Hastalarında Oluşabilen Acil Durumlar
Tip-1 diyabet hastalığı doktorun vereceği beslenme programı ve insülin takviyesine uyulması durumunda kontrol altında tutulabilecek bir hastalık olmaktadır. Özellikle günlük alınması gereken insülin alınmadığı zaman ortaya Hiperglisemi meydana gelmektedir. Belirtileri arasında;