
Obezite nedir?
Obezite vücutta olması gerekenden çok daha fazla yağ sahibi olmak demektir. Bu giysi bedeninizden ya da nasıl göründüğünüzden daha fazlasıdır. Sağlığınızı ciddi şekilde etkileyebilir.
Eklemlerinizden kalbinize, kan basıncınıza, kan şekerinize ve diğer sistemlerinize kadar bütün vücudunuz onu hisseder. Ekstra yağ hücreleri, iltihaplanma ve çeşitli hormonlar üretir, bu da kronik tıbbi durum olasılığınızı artırır.
Bu oranlar size karşı saldırıyor gibi görünüyor olsa da, onları yenmenin mümkün olduğunu unutmayın. İlk adım nerede durduğunuzu bilmek.
Obez misiniz?
Tartıya adımınızı atarsınız ve doktorunuz ya da hemşireniz kilonuzu not alır. Özellikle karın bölgesinin yağlı olması riskli olduğu için bel genişliğinizi de ölçebilirler.
Eğer doktorunuz fazla kilolu olduğunuzu söylüyorsa, bu ‘sağlıklı olarak kabul edilenin çok daha üstündesiniz’ anlamına geliyor demiştir Dr. Y. Claire Wang. Kendisi Kolombiya Üniversitesi Obeziteyi Önleme Girişimi yardımcı direktörüdür.
Obezite, basitçe kilolu olmanın oldukça ötesindedir. Oldukça yaygındır – Amerikadaki 3 yetişkinden 1’i obezdir. Eğer ki onlardan biriyseniz, kilo verme üstünde çalışmaya başlayabilirsiniz. Kolay gözükmese de, birkaç kilo kaybetmek – belki beklediğinizden az bile—sizin için işlerin yoluna girmesini başlatabilir.
BKI’niz Ne Diyor
Uzmanlar genellikle yetişkinler için obeziteyi beden kitle endeksine göre tanımlar. Bu formül boyunuza göre kilonuzla alakalıdır.
Örneğin, eğer ki 2 kişi aynı kilodaysa ve biri diğerinden daha uzunsa, bu kişinin BKIsi daha düşüktür. Beden kitle endeksinizi ölçmek için kilo ve boyunuzu BKI ölçere girin.
BKI’niz:
- 18.5 altı: zayıf
- 18.5-24.9: normal
- 25-29.9: aşırı kilo
- 30 veya üstü: obez
Obezseniz, doktorunuz obezite kategorileri hakkında konuşabilir:
- Obezite seviyesi l: 30-34,9 VKİ
- Obezite düzeyi ll: BMI 35-39.9
- Obezite seviyesi lll: Bazıları “morbid” obezite olarak da adlandırılan 40 veya daha yüksek BKI
BKI ile İlgili Problemler
Yine de BKI niz vücudunuzla ilgili her şeyi söylemez.
Örneğin, BKI’niz kilonuzun ne kadarı yağ ya da kas söylemez. Eğer ki süper-fit bir atletseniz, kaslarınız sizi ‘kilolu’ ya da ‘obez’ kategorisine sokabilir. Ya da yaşınız varsa ve kas kütlenizin çoğunu kaybettiyseniz, BKI niz normal olabilir ancak düşündüğünüz kadar iyi biçimde olmayabilirsiniz.
Ayrıca bu formül yağın vücudunuzda yerleştiği yeri de göstermez. Ve etnik gruplar arasındaki farkı gözetmez.
CDC, doktorunuzun BKI i yetişkinlerin kilo problemlerini gözlemlemek için ilk adım olarak kullanmalarını önermektedir. Aynı şekilde doktorunuz ne kadar fit olduğunuz gibi parametreleri de değerlendirebilir.
Bel Genişliğinizi Ölçün
Bir mezura alın ve karın çevrenizde sarın.
Beliniz 35 inçten fazla ise ve bir kadınsanız veya 40 inçten fazla ise ve bir erkekseniz, çok fazla karın yağınız olabilir.
Araştırmalar mide etrafında fazla yağ taşımanın BKIniz ne olursa olsun sağlıksız olduğunu göstermektedir.
Edmonton Ölçeği
Obezite uzmanları ayrıca Edmonton obezite evreleme sistemini kullanmaktadır. BKI sağlığınızla ilişkilendirilerek bir adım daha ileri gider. Beş aşaması vardır:
Aşama 0: Kilonuzla ilgili herhangi bir sağlık sorununuz yok.
Aşama 1: Kilo ile ilişkili hafif derecede herhangi bir sağlık problemi (sınırda yüksek tansiyon veya nadiren ağrı ve sancı gibi).
Aşama 2: Yüksek tansiyon, tip 2 diyabet, uyku apnesi veya osteoartrit gibi obezite ile ilgili kronik bir hastalığınız var ve günlük aktiviteler yapmak veya iyi hissetmekle ilgili orta derecede problemleriniz var.
Aşama 3: Kalp krizi, kalp yetmezliği, inme veya diğer durumlar gibi kilo ile ilgili ciddi sorunlarınız olduysa.
Aşama 4: Bu, aşırı ve yaşamı tehdit eden kiloya bağlı kronik sağlık durumlarının en şiddetli seviyesidir.
Eğer ki doktorunuz bu sistemi kullanmıyorsa, kilonun sağlığınızı nasıl etkilediğini sorun.
Obezite Vücudunuza Ne Yapar
Wang, “İnsanlar obez olduklarında hastalık oranlarının arttığını görmeye başlıyoruz” diyor.
Kaiser Permanente Colorado’dan Obezite Derneği sözcüsü Adam Tsai de aynı fikirde. “BMI arttıkça riskler artıyor” diyor.
Obezite kemiklerinize, eklemlerinize ve organlarınıza ekstra stres bindirerek, olması gerekenden daha fazla çalışmalarına sebep olur. Fazla vücut yağı kan basıncı ve kolesterolünüzü arttırarak kalp hastalığı ve inmeyi mümkün kılar. Ayrıca osteoartrit, sırt ağrısı, astım ya da uyku apnesi gibi durumları kötüleştirir.
Çok fazla yağ hücrelere zarar verebilecek olan iltihaplanmaya sebep olur. Ayrıca obezite kanserin bazı türleri ile de ilişkilidir. Aynı şekilde vücudunuzun insüline verdiği tepkiyi azaltabilir ve bu zamanla tip 2 diyabete neden olabilir.
Kilo aktif olmayı da zorlaştırır. “Fazla kilo taşımak fazladan enerji gerektiriyor, bu yüzden obez insanların egzersiz yapması zor olabilir” diyor Tsai.
Sebepler
Önemli olan tek şeyin kalori olduğunu düşünüyorsanız, tekrar düşünün.
Şüphesiz: Kaloriler kesinlikle önemlidir. Ancak sağlıklı yiyecekler almak ve parkları, kaldırımları veya aktif olabileceğiniz diğer yerleri kolayca kullanıp kullanmak gibi birçok şey yapın.
Wang, “Birçok insan için bireysel bir seçim değil” diyor.
Duygularınız ve onları nasıl ele aldığınız da önemli. Birçok insan kızgın, üzgün, bıkkın veya stresli olduklarında yemek yer. Kilo problemleri buna katkıda bulunabilir. Kendinizi kötü hissediyorsanız veya bedeniniz hakkında bilinçli iseniz, bu sizi her ölçüde insanın hak ettiği tüm yaşamdan geri tutabilir. Buna karşılık, daha fazla yemek, rahatlık aramayı getirir.
Obezite ailelerde de görülebilir. Genleriniz bunun nedeninin bir parçası olabilir. Muhtemelen yaşam tarzınızı ve yeme alışkanlıklarınızı ailenizden de almış olabilirsiniz. Yine de bu alışkanlıkları değiştirebilirsiniz.
Arkadaşlar da önemlidir. Bazı araştırmalar obezitenin sosyal olarak “bulaşıcı” olduğunu göstermektedir. Yaklaşık 12.000 kişiyle yapılan bir çalışmada Harvard araştırmacıları, aileden, arkadaşlardan ve partnerlerden biri kilo alırsa, birbirlerine yakın yaşamasalar bile diğerlerinin de kilo alma eğiliminde olduklarını keşfettiler. Onların etkisi sizi etkiler.
Ayrıca, hava kirliliği, virüsler, belirli kimyasallara maruz kalma ve hatta bir kişinin bağırsağındaki bakterilerle ilgili bağlantıları gösteren çalışmaları duymuş olabilirsiniz. Ancak bu şeylerin obeziteye neden olduğunu kanıtlanmaz.
Wang, “Hala bilmediğimiz çok şey var,” ama bu sadece özdenetim ile ilgili değil.
Değişim Neden Zor – ve Ne Yardım Eder
Daha önce kilo vermeye çalıştıysanız, biliyorsunuz ki söylemesi yapmaktan daha kolaydır. Bu sadece irade ile ilgili değildir ve çözümler kalori, yağ gramı veya karbonhidrat saymanın ötesine geçmektedir.
Bir düşünün: Ne yediğiniz ve ne kadar aktif olduğunuz tüm gününüzü etkiler. Yemek, atıştırmalıklar ve aktivite alışkanlıklarınızı değiştirmeniz gerekecek.
Bu büyük bir anlaşma. Her seferinde küçük bir adım atın. Başarıları bunun üzerine inşa edebilirsiniz. Çok fazla ve çok erken yapmaya çalışmayın.
Sık sık duygusal nedenlerle yerseniz, genellikle sizi yediren duyguları ele almanın başka yollarını bulmanız gerekir. Bir danışmanla konuşmayı düşünün. Düşünme şeklinizi, yiyeceklerle ve vücudunuzla ilişkilendirmenizde bu değişimleri yapmanıza yardımcı olabilir.
Bu arada, vücudunuz kilo verme çabalarınıza direnebilir.
Tsai, “Birisi 20 veya 30 kilo kaybederse, metabolizması düşer ve daha az kalori yakmaya başlar.” “Vücudumuz yeniden kilo almak üzere tasarlanmıştır, bu nedenle obeziteyi önlemek, onu tedavi etmekten çok daha kolaydır.”
İlk Adımı Atın
Wang, uzun zamandır şu anki kilonuzda olsanız bile, “daha sağlıklı olmaya kararlıysanız, neredeyse kesinlikle işe yarayacak bir tedavi var” diyor.
En iyi ilk adım doktorunuzla ortak olmaktır. Konuyu gündeme getirmezse, ilk hamleyi yapın ve daha sağlıklı bir kiloya ulaşmak istediğinizi bildirin. Bu alanda daha fazla deneyime sahip başka bir doktora danışın veya tavsiye isteyin. Ayrıca bir beslenme uzmanına ve sertifikalı bir fitness eğitmenine görünmek isteyebilirsiniz.
Değişiklik yapmaya başlamadan önce, birkaç gün boyunca yediğiniz ve içtiğiniz her şeyi yazın. Bu, diyetinizle ilgili neyi değiştirmeniz gerektiğine karar vermenize yardımcı olabilir.
‘Herhangi bir kilodaki çoğu insan, daha fazla meyve, sebze ve yağsız protein yemelidir.’ Wang ayrıca, abur cubur ve şekerli içecekleri de kesmeleri gerektiğini söylüyor.
Aktif olmak da ayrıca önemlidir. Size her türlü hareket yardımcı olmaktadır ve bir spor salonuna da gitmek zorunda değilsiniz. Doktorunuza ne yapmanız gerektiğini sorun. Sertifikalı bir kişisel antrenör ihtiyaçlarınıza uygun bir egzersiz planlamanıza yardımcı olabilir.
Diyet ve egzersiz dışında daha fazla yardıma ihtiyacınız olduğunu fark ederseniz, doktorunuzla konuşun. Bazı reçeteli ilaçlar kilo kaybı için onaylanmıştır. İştahınızı azaltır veya vücudunuzun yağ absorbe etmesini önler. Yine de yediklerinizi izlemeniz ve hareketli olmanız gerekir.
Zayıflama ameliyatı insanların büyük miktarda kilo vermesine yardımcı olabilir. Ancak bu herkes için doğru değildir ve riskleri vardır. Alıştığınız gibi yemek yiyemeyebilir, beslenme ihtiyaçlarınızı karşılamak için vitamin almanız gerekebilir ve sonuçları sürdürmek için diyet ve egzersiz üzerinde çalışmanız gerekecektir.
Perspektifinizi Koruyun
Çok fazla şeyi üstleniyor gibi görünüyorsa ya da geçmişteki kilo verme çabaları bunun sizin için hiç mümkün olup olmayacağını merak ettiriyorsa, bu düşüncelere meydan okumak için bir dakikanızı ayırın.
Bu belli bir bedende olmakla ilgili değil. Bu, zaman içinde daha iyi sağlık getiren küçük adımlarla ilgilidir.
Kilonuzun% 5 ila% 10’unu kaybederseniz, pozitif bir fark yaratmaya başlarsınız.
Şu an için bile olsa, sizin için neyin mümkün olabileceğine ve neler yapabileceğinize odaklanın. Kararınızı yarın tekrar verebilir ve her geçen gün olmak istediğiniz yere gidebilirsiniz.