Koronavirüsün küresel tehdidi, ek vakalar ve ölümler, seyahat tavsiyeleri ve potansiyel ekonomik serpinti haberleri ile her geçen gün daha da büyüyor. Medya, “altta yatan sağlık sorunlarına” sahip kişilerin özellikle yüksek risk altında olanlar sıralamasında, diyabetin listenin en üstünde olduğunu bildiriyor.
Öyleyse biz, diyabetli bireyler özellikle endişe duymalı mıyız? Ve hazırlamak için ne yapabiliriz?
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), Dünya Sağlık Örgütü ve diyabet bölümü içi ve dışında bulunan tibbi uzmanlardan bildiklerimiz şunlar:
Koronavirüs (COVİD-19) nedir?
CDC, “koronavirüs” hastalığının, hayvan türlerinde yaygın olan geniş bir virüs ailesi olduğunu ve nadiren insanlar arasında enfekte olduğunu ve yayıldığını bildirmektedir. Resmi adı covid-19 olan virüs, geçen yılın sonlarında Çin’in Wuhan kentinde deniz ürünleri ve canlı hayvan satan bir pazara bağlı bir salgınla birlikte ortaya çıktı. Oradan, küreselleşti.
Şubat ayının sonunda, ilk ABD ölümleri Washington eyaletinde bildirildi: 50 yaşından büyük erkekler ve kadınlar, bazılarının ise “belirli sağlık durumları” vardı. Şuana kadar diğer sağlık durumlarının etkisi hakkında herhangi bir detay paylaşılmadı.
Önemli olarak, kuluçka süresi 2 ila 14 gündür. Bu, insanların herhangi bir semptom geliştirmeden önce günlerce veya haftalarca virüse maruz kalabileceği ve virüsün bu insanlar üzerinden yayılabileceği anlamına geliyor.
Kaliforniya, Illinois, Michigan ve Nebraska dahil olmak üzere yaklaşık bir düzine Eyalet, sağlık görevlilerinin 4 gün içinde yönetebileceği ve işleyebileceği bir koronavirüs testi için CDC onayı aldı.
21 Nisan’da, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ilk COVİD-19 ana test kitinin kullanımını onayladı. Pamuklu bir çubuk kullanma şartıyla, insanlar burundan örnek alarak test için belirlenmiş labaratuvara postalayabilirler.
Acil kullanım yetkilerine göre, test kiti sağlık uzmanları tarafından covid-19 süphesi bulunan kişilere uygulanmalıdır.
CDC koronavirüs gerginliğinin Amerika Birleşik Devletleri’inde yayılışının olası görünmesinden dolayı yüksek alarmda. 25 Şubat tarihinde ajansın uyarısına göre Amerikalıların, “günlük yaşamlarındaki bozulmalar” hususunda kendilerini hazırlamaları gerekiyor.
CDC’ye göre Covid-19’u tedavi edebilecek bir aşı bulmak büyük olasılıkla bir yılı alacak. Ancak önümüzdeki birkaç ay içinde halk sağlığı ve hastane çalışanları için antiviral bir ilaç kullanılabilir.
Diyabetken koronavirüs riskiniz
Amerikan Diyabet Derneği (ADA) Şubat ayı sonlarında, ”Genel olarak diyabetli insanlar grip gibi viral enfeksiyonlarla uğraşırken daha fazla komplikasyon riskiyle karşı karşıya kalabilirler ve bunun COVİD-19 ile alakası olması muhtemel” şeklinde açıklama yaptı.
ADA diyabetli kişileri CDCSource rehberliğini takip etme ve enfekte olma durumlarında diyabet hastalık izni protokollerini seçmeleri konusunda teşvik ediyor.
Gerçek şu ki, grip (grip), pnömoni ve şimdi COVID-19 gibi şeyler söz konusu olduğunda diyabetli insanlar daha yüksek risk altındadır, çünkü glikoz seviyeleri sürekli olarak dalgalandığında veya yükseldiğinde, daha düşük bir bağışıklık tepkimiz vardır (hastalığa karşı daha az koruma) ), bu yüzden daha çabuk hastalanma riskimiz vardır. Ayrıca, glikoz seviyeleri aralıkta olsa bile diyabetin olması nedeniyle altta yatan bir hastalık riski de olabilir.
Amerikan Tıp Birliği (Jama) Dergisi, diyabet ve covid-19’ten ölüm arasında kanıtlanmış doğrudan bir bağlantı bulunmamakla birlikte, preexising koşullarına sahip olanlar arasında daha yüksek bir vaka-ölüm oranıolduğunu bildirmektedir:
- Kardiyovasküler hastalık için yüzde 10.5
- Diyabet için yüzde 7.3
- Kronik solunum hastalığı için yüzde 6.3
- Hipertansiyon için yüzde 6.0
- kanser için yüzde 5.6
Herkes için virüs önlemleri
CDC, insanların 6 metrelik mesafeyi korumanın zor olduğu halka açık yerlerde bez ağız maskeleri takmaları gerektiğini söylüyor. Bu, virüsün semptomsuz insanlardan veya virüsle temasta olduğunu bilmeyen insanlardan yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olacaktır. Fiziksel mesafeyi uygulamaya devam ederken bez yüz maskeleri kullanılmalıdır. Evde maske yapmak için talimatlar burada bulunabilir.
Not: sağlık çalışanları için cerrahi maskeler ve N95 solunum cihazlarını ayırmak önemlidir.
COVİD-19’dan korunma konusunda CDC insanları, en az 182 cm mesafe koymaları, en az 20 saniye sabunla ve suyla el yıkamaları, grip ve zatürre aşılarını güncel tutmaları konusunda uyarıyor. Ayrıca solunumla virüs vücuda girebileceğinden dolayı elleri, burundan ve ağızdan uzak tutmaları da çok önemli.
Nisan başı itibariyle CDC, yüz maskesi kullanımını daha önceki klavuzun tersine çevirmiş ve özellikle sosyal topluluk temelli bulaşın önemli olduğu alanlarda, diğer sosyal mesafelendirici önlemlerin (örneğin, bakkallar ve eczaneler) bakımının zor olduğu kamu ortamlarında kumaş yüz kaplamaları giyilmesini tavsiye etmektedir.
Bu, virüsün yayılmasını yavaşlatmak ve virüs taşıyan ya da taşıdığını bilmeyen kişilerin diğerlerine bulaştırmasını durdurmaya yardım etmektedir.
Medical News today’den olan bu parça, gayretli el yıkamanın neden bir salgını yavaşlatabileceğini açıklamaktadır. Cambridge Massachusetts Teknoloji Enstitüsü araştırmacılarına göre,” hava yolcularının yüzde 60’ından ziyade yüzde 20’si ellerini temiz tutuyorsa, enfeksiyonların yayılmasını neredeyse yüzde 70 yavaşlatabilmektedir.”
CDC ve diğer yetkililer, hasta olabileceğinizi düşünüyorsanız, işe veya okula gitmeyip, evde kalmanızı vurgulamaktadır.
Ancak bu öneri eleştirilmemiş değildir. Atlantik’teki son bir makale, herhangi bir hastalık durumunda evde kalmanın Amerika için ne kadar zor olabileceğini araştırmaktadır. Bu nedenle, birçok işletme artık kendi güncellenmiş işlerini evden (WFH) gerçekleştiriyor, gereksiz iş gezilerini veya etkinliklerini iptal ediyor ve bu COVİD-19 durumunu mümkün olan en iyi şekilde yönetmek için çalışanları tek tek çağırıyor.
Diyabetli insanlar için koronavirüs önlemleri
Diyabeti tedavi eden çoğu tıp uzmanı, temel hijyen ve hastalık önlemlerini vurgulamanın yanı sıra, iyi glikoz kontrolü elde etme çabalarını iki katına çıkarıyor gibi görünmektedir.
Ohio “da Endokrin uzmanı Dr. Jennifer Dyer hastalarda covid-19 endişe telefonları aldığını söylemekte ve bize ilettiği bilgilendirme şu şekildedir: “grip aşısı yaptırdığınızdan emin olun. Siz veya sevdikleriniz grip benzeri veya soğuk algınlığı benzeri bir hastalık belirtisi gösterirseniz önce tedavi edilebilir olan grip olmadığınızdan emin olun. Pnömoniye doğru herhangi bir ilerleme varsa, bu virüsleri tipik olarak tehlikeli kılan şey olduğu için hızlı bir şekilde destek ve tedavi alın.”
Tanınmış Philadelphia bölgesi diyabet eğitim ve bakım uzmanı Gary Scheiner, özellikle kan şekerleri yükseldiğinde, diyabetli kişilerin dehidratasyona daha yatkın olabileceğini hatırlatarak, susuz kalmamanın önemli olduğunu söylemektedir. Bu gıdaya erişilemeyen kıtlık durumunda şişelenmiş su hatta şeker içeren ancak elektrolit sağlayan sıvıların stoklanması anlamına gelebilir.
Diyabet Bağlantıları podcast’i üzerine yakın zamanda yapılan bir röportajda Scheiner, diyabetli bir kişiye koronavirüs bulaşmışsa, “tıpkı diyabetsiz bir kişiyi etkilediği gibi onları etkileyeceğini, ancak bir PWD’de glikoz seviyelerinin yükselmesine neden olacağını açıklıyor. ayrıca… solunum yollarında yoğun bir iltihaplanma göreceksiniz. Grip gibi diğer bazı virüslerle karşılaştırıldığında bu konuda kendine özgü şeylerden birisi ise, diğer bulaşıcı yaygın hastalıklarda genelde görmediğimiz bazı ciddi nefes darlığına neden olabilmesidir. Yani bu dikkat etmemiz gereken bir durum.”
Ayrıca diyabetli insanlar için bazı özel hatırlatıcıları paylaşıyor:
“Hastalara el yıkama hakkında biraz OKB olmalarını söylüyorum bu konuda çok zorlayıcı olun.”
“Grip aşısı olun, çünkü gripin herhangi bir formunu önleyebilirsiniz ve bu her zaman faydalıdır.”
“Öksürme, hapşırma vb. solunum yolu hastalıkları belirtileri olan insanların etrafında çok dikkatli olun. Mesafenizi koruyun ya da onlarla fiziksel temas konusunda çok dikkatli olmaya çalışın.”
“Genel olarak, yüz maskeleri çok etkili bir koruyucu seçenek değildir. El yıkamak, grip aşısı olmak daha etkili.”
“Nemli bir ortam da faydalıdır “ Eviniz kuru ise, özellikle kış aylarında, havayı nemlendirin. Mikropların vücuda nüfuz edebileceği ilk yer burun girişleridir ve eğer hava nedeniyle kururlarsa, mikropları sisteminize sokmuş olursunuz.”
Glikoz kontrolu hakkında Scheiner, “A1C 9 ile 10 aralığına girmeye başladığında bu tür sorunların riskinin neredeyse katlanarak arttığını görüyoruz. Ve A1C 6 veya 7’lerde ise risk biraz daha fazladır. Şeker hastalığı olmayan birinden önemli ölçüde daha yüksek olduğunu söyleyemem, ancak bazı artmakta olan risk var.”
“Diğer sorun ise hastalanma durumunda glikozu yönetme olayı, bu da zorlu hale gelecektir, fakat daha da önemlisi glikoz değerleriniz yükseldiğinde, virüs veya bakterinlerin büyüyen enfeksiyonuna yardım ve yataklık etmiş oluyorsunuz. Yani kan şekerin kötü yönetiliyorsa düşmanı bir şekilde besliyorsunuz. Hasta olduğunuzda, aşırı yüksek olan kan şekeri iyileşme sürecinizi uzatarak semptomlarınızın daha da ağırlaşmasına neden olacak,” diye açıklamakta.
Diyabet malzemelerini stoklamak gerekir mi?
Hiç şüphesiz, acil durum ve afet planlaması kritik bir bileşendir.
Tip 1 ile yaşamakta olan New York’lu endokrinolog Dr.Jason Baker da bu durum hakkında “Genel olarak, bu virüsün afet hazırlığı sorusunu gündeme getirdiğini ve diyabet topluluğunda afet senarolarına ne kadar kötü hazırlandığımızı bize gösterdiğini düşünüyorum.” diye açıklıyor. “Şu anda diyabetle ne kadar savunmasız yaşadığımızı, hayatımızı sürdüren insülin ve glikoz izleme malzemelerimizin kesintisiz üretimi ve dağıtımına ne kadar bağımlı olduğumuzu hatırlatıyoruz; onlar olmadan gerçekten çırılçıplağız.”
Baker, diyabetlileri ekstra glikoz izleme ve diyabet malzemeleri ile birlikte, tercihen en az bir ay yetecek ekstra insülin almaya teşvik etmektedir. Sigorta şirketleri tarafından sıklıkla dikte edilen yerleşik erişim ve pahalılığın farkındadır. Bu nedenle, bölgenizdeki herhangi bir yerel taban yardım çalışmalarını araştırmak ve gerektiğinde bu engeller hakkında doktorunuzla konuşmak önemlidir.
Colorado’da diyabet eğitim ve bakım uzmanı Jane Dickinson, insülin ve malzemeleri stoklamaya çalışan insanlarla konuştuğunu söylemiştir. “Bence insanlarda pompa kullanan kişilerin sadece pompa alması gerektiği hissiyatı var ancak MDI (çoklu günlük enjeksiyon) malzemelerine de sahip olmaları gerekmektedir.” Bunu akıllıca bulmaktadır.
Neyse ki, düzinelerce medtech ve ilaç şirketi – özellikle J&J, Medtronic, ve Roche, COVID-19 ile ilgili olarak farkındalık ve hastalık hazırlığı ile proaktif bir şekilde mücadele etmektedir.
Sanayi Ticaret grubu AdvaMed, Şubat ayı sonuna kadar, yaklaşık üç düzine üye şirketin Çin Kızıl Haçı’na (covid-,19 bu ülkede ortaya çıktığından beri 26.8 milyon dolar yardımda bulundu) ve küresel olarak diğer sağlık kurumlarına ve kliniklerine toplam 19 milyon dolarlık tıbbi ürün bağışladığını açıklamıştır. Grup ayrıca personel, ulaşım, tedarik vb. üzerine odaklanan bir “Koronavirüs Görev Gücü” oluşturmuştur. Bu, endüstri tepkisini koordine etmek için düzenli olarak toplanmaktadır.
Diyabet ürünü sıkıntısı olacak mı?
Bunun gerçek bir endişe olup olmayacağını söylemek için çok erkendir.
Fda’nın diyabet cihazlarını düzenleyen ve denetleyen cihazlar ve radyolojik Sağlık Merkezi (CDRH) sözcüsü Stephanie Caccomo, 2 Mart’ta Diabetesmine’e, bugüne kadar covid-19 krizinden doğrudan etkilenen diyabet ürünleri hakkında herhangi bir rapor almadıklarını söylemiştir.
Ancak FDA genel olarak potansiyel tıbbi ürün tedarik zinciri etkilerinin gerçekleşebileceği konusunda uyarmaktadır. FDA Başkanı Dr. Stephen Hahn Şubat ayı sonlarında yaptığı açıklamada,” FDA, salgının, tedarikçilere yönelik potansiyel aksamalar ve ABD’deki kritik tıbbi ürünlerin kıtlığı da dahil olmak üzere tıbbi ürün tedarik zincirini etkileyeceğinin farkında ” demiştir.
Ajans tıbbi cihaz ve ürün tedarik zinciri hakkında bir gelişme paylaşmış, “durumu yakından takip ettiklerini” belirtmiştir.
Bu arada, haber siteleri FDA’in Çin tesislerinin denetimlerini askıya aldığını ve bunun bir noktada kıtlığa yol açabileceğini belirtmektedir.
ABD’nin ”büyük üç” insülin üreticilerinden sadece Eli Lilly, şu ana kadar resmi bir bildiri yayınlamıştır ve müşterilere şirketin “tüm insülin formları da dahil olmak üzere ürünlerimizden herhangi biri için kıtlık öngörmediğini” garanti etmiştir.
Insulet, tüpsüz Omnipod insülin pompasının yapımcıları, ayrıca müşterilerine “şu anda herhangi bir ürün tedarik sorunu beklemediklerini garanti eden” bir uyarı yayınlamıştır.
Diyabet endüstrisindeki diğer kişilerin de buna uyması muhtemeldir, ancak tıbbi tedarik zinciri üzerindeki genel etkilerin daha sonra değerlendirebileceği söylenmektedir.
#COVİD19 yanıtları
İlginçtir ki, diyabetlilerin çevrimiçi olarak bu konuda artan endişelerden, tipik grip mevsimi hazırlıklarından başka bir şey değilmiş gibi görerek, bu konuda çeşitli tutumlar sergiliyor.
Bir Twitter dizisinde, T1d-peep Kelly Rawlings diyabet merkezli # COVİD19 stratejisini paylaştı ve diğerlerini paylaşmaya davet etti:
İnsülin ve gerekli malzemelerin reçetelerini en kısa sürede doldurun.
Benim birinci basamak doktor iletişim bilgilerini güncelleyin.
Bazal/bolus oranlarını gözden geçirin; günlük birden fazla enjeksiyon planına dönüştürün.
Ellerinizi yıkayın. Peki ya sen?
Dana Lewis ve kocası Scott Leibrand, ilk ev yapımı yapay pankreas teknolojisinin arkasındaki girişimciler, aynı zamanda güvende kalmak için ne yaptıklarını paylaşıyorlar.
Dana, bu olağanüstü Twitter dizisinde şunları açıkladı: “#covid19 hakkındaki bilgileri bir buçuk aydan fazla bir süredir kişisel olarak izliyorum ve kapıma gelmesini bekliyorum. Şimdi burada, tahmin edildiği gibi, bu yüzden kişisel olarak yapmayı seçebildiğim ve seçtiğim bireysel korunmanın sebebi ile ilgili olarak bazı şeyleri paylaşmak istedim.” Daha sonra hangi diyabet araçlarını kullandığını ve evlerin içinde ve dışında kendini nasıl güvende tuttuğunu açıklamaktadır.
Çift Seattle’ın Washington bölgesinde yaşıyor ve Scott Şubat ayı ortalarında koronavirüs vakalarını bildiren bir alan olan Silikon Vadisi’ne gitti. Sonuç olarak, genel sağlık önlemlerinin yanı sıra, Scott kendisini bir süre evde kişisel izolasyona aldı.
Diyabetçiler bir uygulama üzerinde çalışmakta
Dana ve Scott ayrıca #WeAreNotWaiting (biz beklemeyeceğiz) hashtagi ile yola çıkan el yıkamak, öksürürken ağız kapamak veya yüze dokunmamaktan daha fazlasını yapan teknolojii meraklısı diyabetçileri de örgütlüyor.
Virüs izlemeye bağlı olan sağlık durumlarını kendi kendine raporlayan özel bir araç üzerinde çalışmaktalar.
Sağlık çalışanları, bulaşıcı hastalık uzmanları ve diğerleri ile iş birliği içinde bir mobil izleme cihazı olan CoEpi (Toplumsal Epidemiyolojinin Eyleme Geçirilmesi) üzerinde çalışıyorlar. Soğuk algınlığı, grip, COVİD — 19 veya başka herhangi bir bulaşıcı hastalık olsun, insanların kiminle temas halinde olduklarını kolayca ve özel olarak izlemelerine, kendi semptomları ve muhtemel bulaşıcılığı hakkındaki raporları ve güncellemeleri anonim olarak paylaşmalarına olanak verecektir.