
Tüm dünya genelinde birçok sağlık kuruluşu tarafından riskli hastalık sınıfı içinde bulunan obezite özellikle son yıllarda çocukluk çağında görülme oranlarının arttığı açıklanmaktadır. Çocukluk çağında, yaşıtlarına göre ağırlığı fazla ise obeziteden bahsedilir. Çocuklarda vücut ağırlığı hakkında kılavuz olması bilinmesi gereken bazı değerler
• 147 cm boy:41-54 kg aralığında
• 155 cm boy:46-60 kg aralığında
• 160 cm boy:49-63 kg ağırlığında
• 175 cm boy:55-72 kg ağırlığında
• 180 cm boy:61-81 kg ağırlığında
• 190 cm boy:69-90 kg ağırlığında
Gibi değerler çocukluk çağında obezite hakkında teşhis koymakta yardımcı olabilmektedir.
Çocukluk çağında şişman sınıfında olmak ilerleyen dönemlerde erişkin yaşına gelindiğinde obezite oluşumuna daha kolay zemin oluşturmaktadır. Özellikle ebeveynlerden birisi ya da ikisi şişmanlık durumu varsa çocuklarında da şişmanlık oluşumu mevcuttur.
Obezitenin Anne Sütü İle İlişkisi Var Mıdır?
Çocuklar üzerinde obezite kaynaklı yapılan incelemelerde anne sütünü yeterli seviyede ve yaşa kadar alan çocuklarda obezite riskinin görülme oranı daha düşük olduğu görülmüştür. Çocuklar uzun süre emdirildiği zaman obezite riski azalmaktadır.
Çocukluk Çağındaki Obezite Tedavisi
Yaygın bir hastalık olmasından dolayı sürekli olarak tedavi yöntemleri üzerinde de çalışmalar yapılmaktadır. Özellikle erişkin hastalarda uygulanan obezite ameliyatı çok ciddi başarı oranları sağlamaktadır. Fakat çocuklarda obezite tedavisi ilk önce bilinçlendirme ile başlaması gerekmektedir. Çocuklar uzman hekim kontrolünde diyet ve egzersiz programlarına yönlendirilmesi gerekmektedir. Tedavi süresince eğitim ve aktif yöntemler beraber uygulanması gerekmektedir. Kilo verdirici diyetleri yerine, durumu koruyucu diyetler ilk adım olarak uygulanmaktadır. Bu süre içinde doğru şekilde verilen programlara uyan çocuklarda şişmanlık sınıfına ulaşmadan sağlıklı bireyler haline gelebilmektedir.
Çocukluk Çağındaki Obezitedenin Değerlendirilmesi
Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklar içinde hazırlanmış Vücut kitle indeksi (VKİ) değer tabloları bulunmaktadır.80-95. Persentil arası çocuklar toplu-kilolu, 95.persentilin üstünde olan çocuklar ise obez kabul edilir.
Çocuk Obezitesindeki Risk Sınıfı
Obezite üzerinde çocukları kapsayan araştırmalarda özellikle düşük doğum ağırlığında doğan çocuklarda obezite riskinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu tür çocuklar beslenme ile beraber hızlı bir büyüme gerçekleşir. Erişkin dönemde visseral obezite, hipertansiyon ve Tip-2 diyabet riski daha fazla oluşmaktadır. Risk sınıfları arasında;
• Uzun süreli anne sütü alan çocuklarda obez olma ihtimali düşüktür.
• Şeker, tatlandırılmış içecekler, doğal olmayan hazır meyve suları, asitli şekerli içecekler, çocukluk obezitesinde önemli faktörler arasında bulunmaktadır. Bu tür gıdaları yoğun şekilde kullanan çocuklarda obez görülme oranları çok yüksektir. Bu bağlamda obezite ile mücadelede ilk önce eğitim döneminde başlanarak çocuklara doğru beslenme eğitimi verilmesi gerekmektedir.
• Az fiziksel egzersiz yapanlarda daha çok obezite görülmektedir.
• Aşırı televizyon izleyenler (özellikle kızlarda ve çok ufak çocuklarda daha da önemlidir).
• Batı’da yapılan çalışmalarda, düşük gelirli ailelerin çocukları daha obez bulunmuştur.
• Ailede şişman ebeveyn varsa çocukta obezite gelişme ihtimali daha yüksektir.
Çocuklukta Başlayan Obezitenin Yetişkinlikte Başlayan Obezite İle Farkı Nedir?
Yağ hücreleri, erken çocukluk ve ergenlik döneminde sayı olarak artarlar. Bu dönemlerde aşırı beslenme olursa yağ hücre sayısı artar ve şişmanlığı neden olur. Bazı insanlarda doğuştan bu yağ hücrelerinin sayısı fazladır. Ergenlik sonrası yağ hücrelerinin kitlesi artar, sayısı artmaz. Çocuklarda ve yetişkinlik dönemindeki bu obez gençlerde, tedavi ile yağ hücrelerinin kitlesi ve boyutu küçültülür ama sayısı azaltılmayacağından mücadele daha zordur.
Obez Çocuklarda Tedavi Süreci
Yetişkinlerde obezite ile mücadelede en etkin yöntemler arasında obezite ameliyatı gelmesine rağmen çocuklarda tedavi yöntemi daha yüzeysel olarak basit adımlar ile yapılmaktadır.
• Televizyon, video oyunları, bilgisayar kullanım süreleri, haftada birkaç saat ile sınırlandırılması gerekmektedir. Özellikle bu tür aktiviteler zamanında kesinlik yemek yenilmemesine dikkat edilmelidir.
• Fiziksel aktivite artışı teşvik edilmesi önemlidir.
• Gençlerde trafik ışığı diyeti yapılır. Yiyecekler, trafik ışığı renklerine göre dizayn edilir.
o Yeşil ışıklı yiyecekler: Düşük kalori barındıran yiyecekler
o Sarı ışıklı yiyecekler: Dikkatli yenecek olan orta miktarda kalori barındıran yiyecekler.
o Kırmızı ışıklı yiyecekler: Yenilmemesi gereken yüksek kalori miktarı olan yiyecekler. Özellikle kola ve hazır meyve suları bu sınıf içinde bulunmaktadır.
• Düşük glisemik indeksli yiyecekler obezite tedavisinde kullanılması gerekmektedir.
• Düzensiz yeme alışkanlığı olanlar kişiler
• Sürekli stres ve sinirli olan çocuklar. Özellikle ergenlik dönemlerinde çocuklarda aşırı yemek yeme eğilimi olabilmektedir.
• Yiyecekleri ödül olarak gören ya da bilinçsizce yapılan deneylerde kendilerine ödül yiyecek belirleyen kişiler zamanla kilo alma eğilimine yönelir.
Çocuklarda Obezite Ameliyatı Uygulanır Mı?
Obezite cerrahisi etkili bir yöntem olmasının yanında hastalara uygulanmadan önce hastanın önce diyet ve egzersiz programları ile tedavi edilmesi gerekmektedir. Bunun başarılı olmamadı durumunda ameliyat düşünülmektedir. Obezite ameliyatları artık 16 yaşında dahi yapılabilmektedir. Obezite ameliyatı genel olarak kilo ile mücadele yöntemi görülse de özellikle obezite kaynaklı Tip-2 diyabet ve kalp hastalıkları konusunda da tedavi adımlarına destek olmaktadır.