‘Neden Ben Açım’
Olay tam olarak şöyle başlar, sabah 07.30 civarı X kişimiz bir açlık hissi ile güne uyanmaktadır, ilk aklına gelen ‘BEN AÇIM NEDEN’dır.
Neden ama ameliyat oldum o kadar…….
Neden ben?
Neden ?
Neden ?
Neden ?
‘Hemen bana yardım edecek birilerini bulmalıyım’ düşüncesi ile sosyal medya gezilmeye başlanır, aranır taranır tam bana layık denilen ilk gruba yazılmaya başlanır…
‘ARKADAŞLAR MERHABA BEN 15 GÜNDÜR OP.LUYUM VE ACIKMA HİSSİME ENGEL OLAMIYORUM….. SİZCE BU NORMAL BİRŞEY Mİ, LÜTFEN CEVAP VERİN ÇOK ZOR DURUMDAYIM…..!!!!’
X kişimiz o sırada bu cümleyi yazarken her an değişmekte olan bedensel tepkilerinin farkında değildir, fakat komorbit olarak bu düşüncelere eşlik eden bedensel tepkiler o fark etmesede başlamıştır..
Peki nedir bu bedensel tepkiler ?
- Kalpte hızlı atış,
- Ellerin titremesi,
- Gözlerin dolması,
- Vücutta soğuk terler hissetme,
- Ellerde terleme,
- Göz içlerinde oluşan şimşek çakması
- Boğuluyor gibi bir daralma hissi
En önemlisi beynin içerisinde dakikada 200 km hızla dönen düşünceler..
BEN O KADAR AMELİYAT OLDUM, KENDİMİ RİSKE ATTIM KİLO VEREMEZSEM KENDİMİ BİR DAHA ASLA AFFETMEYECEĞİM etiketlemeleri, ameliyat ekibine ulaşma çabası derken bir bakar ki X kişimizin nabız atışları 140lara dayanmış, hali kalmamış ve bayılma korkusu yaşıyor..
Peki bu kadar bedensel tepki ve bu açlığın sebebi nedir hadi sadede gelelim;
Efendim ilk olarak açlığınızın sebebi hala beyin ve mideniz arasındaki iletişimin daha tam anlamı ile kurulamamış olmasıdır. Beyinin açlık sisteminden sorumlu olan hormonlarımızın bize birer oyunudur aslında başımıza tüm gelenler..
İştahımızı kontrol eden hormonlardan biri olan GHRELİN hormonu mide tarafından salgılanır ve beyine artık yemek yeme zamanın geldiğini hatırlatır. Yağ hücreleri tarafından salgılanan LEPTİN hormonu ise yemek yemenin sona ermesi için beyine sinyal verir. Bu iki hormona, vücudun iştahı açma ve kapama düğmeleri olduğu düşünülebilir.
Ghrelin hormonu her yarım saatte bir beyine evet sen artık açıktın hadi git artık bir şeyler ye sinyali vermektedir. Aç olduğumuzda ya da diyet yaptığımızda, bu sinyalin şiddetini kişi 15 20 dakikada bir hissetmektedir. Bu şiddet ile başa çıkamayan kişilerde hızlı bir şekilde yemek yemeye yönelme davranışları görülmektedir.
LEPTİN hormonu ise bu açlık sinyali ile tam tersine zıt bir şekilde çalışmaktadır. Beyine açlık sinyallerini durdurarak evet artık sofrayı topla ve daha fazla yemeye devam etme sinyallerini vermektedir. Ancak beyinden mideye iletilen bu sinyal maalesefki açlık sinyali gibi kolay ve şiddetli hissedilen bir sinyal değildir. Bu sebep ile beyin gelen bu sinyali göz ardı eder ve açlık hissi duymaya ya da sofrada yemek yemeye devam etmek istemekte ve kişiyi bu davranışa yönlendirmektedir.
Ameliyat olan obezite hastalarımızın vücutlarında yüksek oranlarda yağ hücreleri olduğunu unutulmamalıdır. Bu yağ hücreleri mide ne kadar küçük olursa olsun kişi ne kadar az yerse yesin beyine sinyal yollamaya devam etmektedir. Kişi bu yağ hücrelerini en az 15- 20 kilo vererek kırmadığı sürece bu açlık hissi ile karşılaşabilmektedir. Fakat bu korkulması gereken ya da kaygısının artmasını gerektiren bir durum değildir. Bu gibi durumlarda kişi kaygıları ile yüzleşmeli ve gerçeğe uygun kanıtları incelemeyi öğrenmelidir. Yok sayılan her kaygı unutulmamalıdır ki gelecekte gerçekleşmeye mahumdur. Bu sebep ile bu tarz kaygı ve korkular yaşayan kişi çekinmeden bağlı olduğu kuruluştan yardım istemelidir.
Psikoeğitim sırasında bu kaygıları yaşayan kişilere bilişsel tekniklerle kanıt inceleme öğretilmeli ve gelecekte kullanabilmeleri adına besin kayıt defteri tutmaya başlaması sağlanmalıdır.
Evet ameliyat sonrası hastalarımızda en sık karşılaştığımız durumlardan bir tanesinin kıza bir özeti yukarıda yazılı olan cümleler.. Bu cümleleri bu şekilde yazıya dökmüş olmamaın sebebi de lütfen sakin olun sadece durun küçük bir nefes alın ve nabız atışlarınızı kontrol altına alın diye seslenebilmek tüm hastalarımıza..
!!!!!Son bir şey korkmayın ve asla yaptıklarınızdan
pişman olmayın bizler sizlerin bugünleri
daha kolay atlatabilmeniz için varız..
Uzm. Klinik Psikolog – Bariatrik Psikolog
Merve PEHLİVAN