Tıbbi Efsaneler: Obezite ile ilgili 5 yaygın efsane
Obezite sürekli büyüyen bir sağlık sorunudur. Aşırı kilolu ve obez Amerikalıların sayısı arttıkça, ciddi veya morbid obez olan sayı da artar. Morbid obezite, anormal derecede yüksek vücut kitle indeksinden kaynaklanan ciddi bir sağlık durumudur.
Morbid obez bir kişi, yürüme ve nefes alma gibi günlük işlevleri yerine getirmekte zorluk çekebilir ve birçok ciddi sağlık problemi için artmış risk altındadır.
Teoride, herkes morbid obez olabilir. Birinin kilo alması ve morbid obez olması için, vücutlarının yakabileceğinden ve kullanabileceğinden daha fazla kalori tüketmeleri gerekir. Vücut gereksiz kalorileri yağ olarak depolar.
Daha fazla kalori tüketildiğinde, yağ depoları daha da büyür, obeziteye veya en kötü durum olarak da morbid obeziteye yol açar.
Morbid obezite ile ilgili hızlı gerçekler:
• Durum aşırı miktarda fazla vücut yağına sahip olmakla karakterizedir.
• Doktor durumu fizik muayene ve bazı temel sorularla teşhis eder.
• Çoğu insan için morbid obezite önlenebilir ve tersine çevrilebilir.
Morbid obezite nedir?
Morbid obezite, bir kişinin aşırı miktarda fazla vücut yağı ve vücut kitle indeksine sahip olması veya BKI’nin 35’ten daha büyük olmasıdır.
BKI, doktorların ve diğer tıp uzmanlarının bir kişinin sağlıklı bir kilo aralığında olup olmadığını belirlemelerine yardımcı olan bir ölçektir.
Bazı doktorlar ayrıca, BKİ 35’in üzerinde değilse, bir kişinin morbid obez olduğunu düşünürler, ancak bu kişilerin fazladan 50 kilosu vardır.
BKI aşağıdaki gibi sınıflanır:
• Normal: 19.0-24.9
• Kilolu: 25.0-29.9
• Obez sınıf 1: 30.0-34.9
• Obez sınıf 2: 35.0-39.9
• Morbid obez sınıf 3: 40.0 veya daha fazla
Bir kişi morbid obez olduğunda, kalp hastalığı, bazı hastalıklar ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen koşulların riski daha yüksektir.
Morbid obezite normal obeziteden nasıl farklıdır?
Bir kişi morbid obez olarak kabul edilmeden obez olabilir. Obez olan bir kişinin 30 veya üstü BKİ’si vardır. Obez bir kişinin aşağıdakileri geliştirme şansı daha yüksektir:
• diyabet
• inme
• kalp hastalığı
• yüksek tansiyon
• artrit
• bazı kanserler
Morbid obezite, bir kişi bu koşullardan birini geliştirme şansını büyük ölçüde artıran bir obezite seviyesine ulaştığında ortaya çıkar.
Bu koşullar genellikle komorbiditeler olarak adlandırılır, engellere ve hatta ölüme neden olmaktan sorumludur.
Risk faktörleri
Hemen hemen herkes morbid obez olabilirken, bazı faktörler bir kişiyi diğerlerinden daha fazla risk altına sokar. Bunlar aşağıdakileri içerir:
• Genetik faktörler: Bazı araştırmalar, ailede obezite veya morbid obezite öyküsü olan kişilerin kendilerinin morbid obez olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu göstermektedir.
• Kişisel alışkanlıklar: Bir kişinin tükettiği yiyecekler ve aktivite seviyesi aşırı kilolu veya obez olup olmamalarını etkiler.
• Zihinsel faktörler: stres ve kaygı, vücudun stres hormonu kortizolü daha fazla üretmesine neden olabileceğinden, birinin kilo almasına neden olabilir. Kortizol yağ depolamasına ve kilo alımına yol açar.
• Uyku alışkanlıkları: Uyku eksikliği kilo alımına başka bir katkıda bulunabilir.
• Kadın olmak: Birçok kadın hamilelik kilosunu kaybetmekte sorun yaşar ve menopoz sırasında kilo almaya eğilimlidir.
• Bazı tıbbi sorunlar: Bazı tıbbi sorunlar Cushing sendromu veya Prader-Willi sendromu da dahil olmak üzere obeziteye neden olabilir.
• Bazı ilaçlar: Antidepresanlar ve beta-blokerler, kilo alımına neden olabilecek ilaçlardan sadece birkaçıdır.
• Yaşlanma: Yetişkinler yaşlandıkça, yavaşlayan metabolizma ve sedanter ama yoğun yaşam tarzları insanların kilo alma ihtimalini artırabilir.
Semptomlar
Morbid obezitenin ana semptomu, 35 veya daha yüksek bir BKI ve diyabet veya hipertansiyon gibi obezite ile ilgili sağlık sorunlarına sahip olmaktır.
Diğer belirtiler şunları içerebilir:
• vücutta aşırı yağ birikimi
• kolayca soluksuz kalmak
• yürüme zorluğu
• nefes darlığı
Teşhis
Birçok Amerikalı obezdir. Hastalık Kontrol ve Önleme merkezlerine (HKÖM) göre, Amerika Birleşik Devletlerinin yetişkin nüfusunun üçte biri obezdir.
Ayrıca, HKÖM ABD’deki tüm çocukların yaklaşık yüzde 17’sini obez olarak tanımlamaktadır.
Bir doktor, bir kişinin kilo seviyesinin, herhangi bir kilo verme çabasının, yeme ve egzersiz alışkanlıklarının öyküsünü bilmek isteyebilir. Bundan sonrasında, doktor muhtemelen bir veya daha fazla test yapacaktır.
Başlamak için, bir doktor birinin obez veya morbid obez olup olmadığını belirlemek için BKİ’sini ölçebilir.
BKI doğru mudur?
BKİ’nin de dezavatajları vardır. Aslında, BKI bir tahmindir ve vücut yağının kesin bir ölçüsü değildir.
İnsanlar, özellikle sporcular, bir BKI ölçeğini geçebilir ve sporlarına bağlı olarak sağlıksız aralıklara girebilir veya düşebilir. Örneğin, vücut geliştiriciler düşük vücut yağına sahipken çok yüksek vücut kitle indekslerine sahip olabilirler.
Vücut yağ yüzdesi
Bir doktor, bir kişinin vücut yağ yüzdesini ve BKİ’sini değerlendirebilir. Bu, biyoelektrik empedans kullanan bir cilt katlama testi veya bir su veya hava yer değiştirme cihazı ile yapılabilir. Bütün bu araçlar, birinin vücudunun yağ yüzdesini hesaplamaya çalışmak için kullanılır.
Kan testleri
Son olarak doktor, ilacın yan etkileri gibi potansiyel olarak düzeltilebilir aşırı kilo sebeplerini ekarte etmeye yardımcı olmak için kan testi isteyebilir. Kan testi, morbid obez birçok insanın sahip olabileceği ilgili sağlık kaygılarını da kontrol eder.
Komplikasyonlar
Bir kişi morbid obez olduğunda, ek hastalıklar ve durumlar geliştirme riski artar. Bununla alakalı durumlar zayıflatıcı, hatta ölümcül olabilir ve şunları içerir:
• kalp hastalığı
• anormal kan lipid sayıları
• tip 2 diyabet
• üreme sorunları
• osteoartrit
• obezite hipoventilasyon sendromu
• inme
• uyku apnesi
• safrakesesi taşı
• bazı kanserler
• metabolik sendrom
Tedavi seçenekleri
Neyse ki, morbid obez bir kişi için çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Bu seçeneklerden bazıları şunlardır:
• diyet ve egzersiz
• ilaç
• cerrahi
Diyet ve egzersiz
Bir kişinin diyet ve egzersiz kaynaklı kilo vermesi her zaman kolay değildir ve tüm insanlar için tek bir plan veya program işe yaramaz.
Bir kişi diyet ve egzersiz planlarını doktor veya diyetisyen ile tartışmalıdır. Tıp uzmanları makul başlangıç noktaları ve ulaşılabilir hedefler belirlemenize yardımcı olabilir. Ayrıca, bir doktorun kontrolü altında olmak, aşırı egzersizlerden kaynaklanan sorunların önlenmesine yardımcı olabilir.
Morbid obez olan insanlar sınırlı hareketlilik nedeniyle egzersiz yapmakta zorluk çekebilirler. Bir doktor veya fizyoterapist, güvenle yapabilecekleri egzersizleri önerebilir.
Zayıflama ilacı
İlaçlar, diyetteki değişikliklerden daha az güvenilir bir kilo verme aracı sunar. Bir kişi bir ilaç almayı bıraktığında, diyet ve egzersizde önemli değişiklikler yapılmadığı sürece büyük olasılıkla kilo alacaktır.
Birkaç reçetesiz ilaç ve takviyeler mevcuttur. Çoğu zaman, doktorlar bunları önermezler çünkü iddiaları araştırma tarafından desteklenmez.
Cerrahi
Ameliyat, diyet ve egzersizle başarılı olamayan bazı insanlar için son bir seçenek olabilir. Bir doktor, bir birey için hangi ameliyat seçeneğinin en iyi olduğunu tartışmalıdır. Herhangi bir ameliyatın riskiyle beraber geldiği düşünülmelidir.
Genellikle kullanılan iki cerrahi seçenek vardır. Bunlar:
• Gastrik bantlama: midenin etrafına bir halka yerleştirilerek, girebilecek yiyecek miktarının sınırlanmasıdır.
• Gastrik bypass: midenin bölümlerinin bypass edildiği yerde, dolgunluk hissi verir.
Bir kişi kilo kaybetmede önemli miktarda başarılı olursa, sonrasında fazla derinin alındığı deri ameliyatını düşünebilir.
Önlem
Obeziteyi önlemenin en iyi yolu diyet ve egzersizdir. Düzenli, orta derecede yoğun egzersiz ile birlikte sağlıklı bir diyet idealdir.
Bir kişinin yemek için araması gerekenler:
• taze, işlenmemiş meyveler
• yeşil, yapraklı sebzeler
• sınırlı miktarda şeker
• azaltılmış kalori
• daha küçük, daha sık yemek
Bir kişi, haftada beş defaya kadar 30 dakika boyunca aşağıdaki egzersizlerden bazılarını düzenli olarak yapmayı düşünmelidir:
• Yürüyüş
• koşmak
• koşu
• ip atlama
• bisiklet sürme
• yüzme
• kürek çekme
• yoga veya diğer fitness dersleri
Sonuç
Tedavi edilmezse, morbid obez olan bir kişi herhangi bir sayıda daha ciddi sağlık durumu geliştirebilir. Bu koşullar sınırlayıcı ve potansiyel olarak ölümcül olabilir.
Tedavi edildiğinde, morbid obezite tersine çevrilebilir ve diğer tıbbi durumlar geliştirme şansı büyük ölçüde azalır. Diyet ve egzersiz, morbid obeziteyi tersine çevirmek için en etkili, uzun vadeli çözümlerdir.
Related posts
