Yiyecek ve içeceklerle vücuda alınan şeker kanda dolaşırken hücrelere ulaşır ve kişiye ihtiyacı olan enerjiyi verir. Yani şekerin, hücrelerin enerji ihtiyacını karşılamak gibi bir görevi bulunmaktadır. Vücutta midenin arka kısmında bulunan pankreas isimli bez, kandaki glikoz (şeker) oranını dengeleyen, ayarlayan, şekeri vücut hücrelerine ulaştıran insülin hormonu salgılamaktadır. Eğer pankreas yeterli miktarda ya da hiç insülin salgılamazsa vücuda alınan şeker kanda birikir ve hücrelere ulaşamaz. Kanda normalde bulunması gerekenden daha fazla şeker olması durumu da bütün hücrelere tıpkı bir zehir gibi zarar verir. Aileden genetik olarak getirilen özelliklerden ve çevresel faktörlerden kaynaklanan bu bozukluk da şeker hastalığı olarak adlandırılır. Şeker hastalığının kişide hafif ya da orta şiddette olduğu süreçlerde ilaçla ve yaşam, beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesiyle tedavi edilebilmesi mümkünken, ileri düzeydeki şeker hastalığında, Tip2 Diyabet durumunda cerrahi operasyon şarttır. Çok yüksek teknolojik tıbbi teknikler uygulanarak yapılan şeker hastalığı ameliyatı, ileri düzeyde bir metabolik cerrahi operasyondur. Bu sebeple de şeker hastalığı ameliyatının öncesinde ve sonrasında uyulması, uygulanması, dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Özellikle de ameliyat sonrasında doktorun öneri ve talimatları harfiyen uygulanmalı ki rahatsızlık yeniden nüksetmesin.
Şeker hastalığı ameliyatı sonrasında nelere dikkat etmek gerekir?
Şeker hastalığı ameliyatı kişinin pankreasının vücut için gerekli olan miktarda insülin üretmesini sağlarken, gereğinden fazla beslenme ihtiyacı hissetmesi için açlık hissini de sınırlandırır. Ancak bu operasyon hastanın metabolizmasında emilim sınırlandırmasına sebep olmaz. Bu sebeple de hastanın ince bağırsaklarının besinleri emmesinde sıkıntı yaşanmaz. Ameliyatla birlikte açlık hissi baskılanan kişinin iştahı azalır, halsizlik, bitkinlik hissi yaşanabilir. Ameliyat sonrasında yaşanan yan etkiler kalıcı olmamakla birlikte 2 aylık bir dönem içinde yavaş yavaş geçecektir. Bu bağlamda şeker hastalığı ameliyatı sonrasında doktorun hastaya önereceği diyet listesinin harfiyen uygulanması gerekmektedir. Akıldan çıkarılmaması gereken bir husus da hastanın bu dönem içinde susamasa bile bol miktarda sıvı tüketmesi gerektiğidir. Zaten doktor hastaya özellikle ameliyattan sonraki ilk 2-3 ay boyunca içtiği günlük su miktarını ölçmesi ve takip etmesini tavsiye edecektir. Şeker hastalığı ameliyatı çok kapsamlı bir metabolik cerrahi operasyonu olduğu için hastanın metabolizması neredeyse köklü bir değişiklik geçirmektedir.
Şeker hastalığı ameliyatı sonrası beslenme önerileri
Şeker hastalığı ameliyatından sonra hastanın yeni fizyolojiye alışması için belli bir süre beslenme ve yaşam alışkanlıkları doktor kontrolünde geçmektedir. Bu bağlamda ilk 2 ay sıvı ağırlıklı beslenmeli, az miktarda yumuşak ve iyi pişmiş gıdalar tüketilmeli, özellikle de su tüketimi doktorun önerileri dahilinde artırılmalıdır. Bununla birlikte hastanın ihtiyaç duyduğu dozda vitamin kullanması gerekir ve aylar ilerledikçe, beslenme düzeni oturdukça bu vitamin alımı da azalacaktır. 2. ayın sonrasında ise iyi pişmiş ve yumuşak gıdalar artırılarak beslenmeye devam edilmelidir. Bu süre içinde de hem ameliyatı yapan doktor hem de diyetisyen tarafından kişinin beslenme düzeni takip edilmelidir. Ameliyatın ardından 3 ay geçtikten sonra hastanın açlık hissi, yeme alışkanlıkları, mide ve beyin arasındaki ilişki çok daha fazla düzene girmiş olacaktır. Bu şekilde sıkı kontrol altında tutulan şeker hastalığı beslenme düzeni, ameliyattan sonraki ilk 6 aylık süreçte devam eder ve 6 ayın sonunda hasta daha normal ölçülerde ve düzende beslenebilir. Ancak yılda 1-2 kez hastanın ameliyatı yapan doktora kontrollere gitmesi değerlerini takip ettirmesi gerekir. Zira kişi kendisini ne kadar iyi hissederse hissetsin şeker hastalığı riski ve geçmişi unutulmamalıdır.
Şeker hastalığı ameliyatından sonra hastalık tekrarlar mı?
Şeker hastalığı ameliyatı sonrasında hastanın kan ve hormon değerleri ya tamamen normale döner ya da çok düşük miktarda ilaç kullanımı gereksinimi duyulabilir. Öyle ki; şeker hastalığı ameliyatı olan Tip2 Diyabet hastalarının iyileşme oranı % 90’dır, geriye kalan % 10’luk dilimin ise yaşamı olumsuz etkilemeyecek düzeyde ilaç kullanması gerekebilir. Şeker hastalığı ameliyatı, şeker hastalığıyla bağlantılı pek çok rahatsızlığında tedavisini sağlayan, kompleks bir metabolik cerrahidir. Bu sebeple şeker hastalığına bağlı olarak ortaya çıkan ya da artan kalp, damar hastalıkları, metabolizma sorunları, aşırı kilo problemleri de ameliyatın ardından yavaş yavaş ortadan kalkar. Ancak kişinin hem ameliyat sonrasında doktor önerilerine yeterince sıkı uymaması hem de stres, heyecan, kaygı, depresyon gibi psikolojik olumsuzluklar yaşaması durumunda kan şekeri seviyesi yeniden artabilir. Böyle olumsuz durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalı ve sorunların süregeldiği zaman dilimine göre ilaç ya da insülin kullanılmalıdır. Ancak bu tarz sorunlar ortadan kalktığında kişinin değerleri yine normale döner ve ilaç kullanımı sürekli değildir. Zira şeker hastalığı sonrasında hastaların yaklaşık % 10’u gibi az bir kısmı insülin kullanmak durumunda kalır ki; onların da kullandığı insülin şeker hastalarının kullandığından çok çok daha az bir dozdur. Doktorun tüm öneri ve talimatları dikkate alınarak yaşandığı sürece şeker hastalığının tekrardan ortaya çıkması olası değildir.
Şeker hastalığı ameliyatı sonrasında vitamin ve kalsiyum kullanımı
Şeker hastalığı ameliyatının ardından kişinin normal yeme, içme düzenine geçebilmesi yaklaşık olarak 6 aylık bir süre gerektirmektedir. Özellikle ilk 2 ay sıvı ağırlıklı beslenme esastır ve bu süre içinde pek çok vitamin ve kalsiyum beslenmeyle alınamaz. Şeker hastalığı ameliyatıyla hastanın açlık hissi de azaltıldığından, kişi zaten az miktarda yediğinde doyar, ancak doyduğu bu miktar vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve kalsiyumu karşılayamamaktadır. İşte bu sebeple de doktor, hastaya vücudunun ihtiyaç duyduğu oranda vitamin ve kalsiyum takviyesi önermektedir. Elbette ki hastanın beslenme alışkanlıkları yavaş yavaş normale döndükçe, dışarıdan takviye olarak vitamin ve kalsiyum alma ihtiyacı da azalacaktır. şeker hastalığı ameliyatının ardından geçen 6 aylık süre sonunda da hastanın beslenme alışkanlıkları olması gereken düzene eriştiği için ekstra vitamin ve kalsiyum alınması da gerekmeyecektir. Ancak yine altını çizmekte fayda vardır ki; her hastalık bireye özel olduğundan burada bahsi geçen süreler herkes için aynı olmayabilir. Hastanın ameliyat sonrasında neye, ne kadar süre ihtiyaç duyacağı doktor tarafından belirlenir.
Şeker hastalığı ameliyatı sonrasında kabızlık ya da ishal gibi sindirin, boşaltım sorunları
Şeker hastalığı ameliyatı sonrasında hasta, özellikle ilk 2 ay boyunca sıvı ağırlıklı beslendiği için bu süre içinde hastanın dışkısının sıvı, yumuşak olması normaldir. Hatta bazen ishal şeklinde dışkılanma görülebilir. İşte böyle vakalarda hastanın tükettiği sıvı miktarını artırması gerekmektedir. Bununla birlikte ishalin uzun sürmesi, ağrı, sızı yaratması durumunda da mutlaka doktora bilgi verilmelidir. Şeker hastalığı ameliyatı olan kişilerin su içmek için susamayı beklememeleri gerekir. Bazı hastaların ameliyat sonrasında iştahı kesildiği gibi su ihtiyaçları da azalabilir. Ancak su tüketiminin artırılması kesinlikle ihmal edilmemesi gereken bir durumdur. Aksi halde vücudun susuz kalması durumunda hastaya serum takviyesi yapılması, bağırsakların temizlenmesi için antibiyotik tedavisi uygulanması gerekebilir. Bu bağlamda şeker hastalığı ameliyatı olan hastanın günde ortalama 2 litre su içmeye özen göstermesi, düzenli aralıklarla, lif ağırlıklı ve farklı çeşitlerle beslenmesi önerilmektedir.