Son yıllarda en çok rastlanan sağlık sorunları arasında bulunan obezite sorunu kendi başına hastalarda ciddi sağlık sorunları oluşmasına neden olması ile beraber yapılan araştırmalara göre erkeklerde %3-4 bayanlarda ise %6-7 oranında kanser türlerini tetiklediği tespit edilmiştir. Obezite özellikle bayanlarda meme kanserinin ciddi oranda tetiklemesinin yanında diğer kanser türleri üzerinde de etkisi bulunmaktadır. Obezitenin neden olduğu kanserler arasında;
• Böbrek kanseri
• Safre kesesi kanseri
• Kolon ve rahim kanseri
• Tiroid kanseri
Obezite genel olarak incelediğinde ise özellikle menapoz döneminde olan bayanlarda meme kanseri riskini ciddi oranda arttırdığı görülmektedir. 2014-2015 yılları arasında yapılan araştırmalarda Türkiye’de obezite görülme riskinin ortalama olarak %19 seviyelerine çıkmış olması obezitenin ciddi sağlık riski arasında alınması gerektiği ve daha kapsamlı mücadele programı gerektirdiğini ortaya çıkartmaktadır. Obezitenin Türkiye’de cinsiyet üzerinde dağılımına bakıldığında ise bayanlarda %24-25 erkeklerde ise %15-16 arasında olduğu görülmektedir.
Obez Hastalarda Kanserli Hücreler Çok Hızlı Çoğalıyor
Yapılan araştırmalarda yukarıda belirttiğimiz kanser türleri üzerinde obezitenin çok baskın etki olmasından dolayı hastaların kesinlikle bu soruna karşı kontrol altına alınması gerekmektedir. Geçtiğimiz yıllarda dünyaca ünlü Tenorlar arasında olan Pavarotti’nin yıllarca süren obezite mücadelesi döneminde Pankreas kanseri nedeniyle ölmesi gözleri obezite üzerine çevirerek daha detaylı araştırmalar yapılması gerektirdiğini ortaya çıkarmıştır.
Kanser riskinin artması yağ hücrelerindeki leptin gibi hormonların artması ile alakalı olması ve obez hastalarla insülin ve büyüme hormonunun da yüksek seviyelerde olması bütün hücre çoğalmalarına etki etmesinden dolayı kanserli hücrelerinde artmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda obez hastalarda çok sık görülen subakut sorunu bağışıklık sistemi üzerinde baskı kurarak kanser hücrelerinin daha hızlı çoğalmasına neden olmaktadır.
Obez Süresi Arttıkça Kanser Riski Artıyor
Bayanlarda meme kanserinin en büyük nedenleri arasında östrojene maruz kalması olmasıdır. Özellikle obezlik döneminin gençlik yaşlarından beri olacak şekilde uzun olması östrojene maruz kalma süresini de arttırdığı için meme kanseri riskini çok yüksek seviyelere çıkarmaktadır. Aynı zamanda erken yaşlarda adet görmekte obezite etkisi olmasının yanında geç menapoz dönemi de östrojen hormonunu etkilediği için kanser riski bu tür hastalarda çok daha fazla olmaktadır.
Obez Hastalarda Geç Menapoz Nedeni
Sağlıklı bireylerde menapoz döneminde hasta vücudunda östrojen hormonu üretimi azalmaktadır. Fakat obez hastalarda bu durum biraz daha karmaşık bir yapıya bürünmektedir. Özellikle yağ dokularının çok fazla östrojen hormonu üretmesi sonucu risk sınıfı artmaktadır. Kişilerde yağ dokusunun artması östrojen üretimini arttırdığı için genel olarak obezitenin etkisi olarak görülmektedir. Özellikle bayanlarda 18-50 yaş aralığında obezite kaynaklı kontrolsüz artan yağ dokusuna paralel olarak östrojen hormonuna maruz kalmaları kanseri riski daha fazla grup içinde olmalarına neden olmaktadır. Özet olarak bakıldığından ise gençliğinden itibaren obez hastalığı olan kişini menapoz evresinde de obez olması durumunda kanser risk daha fazla artmaktadır.
Aynı zamanda obezite hastalarında kolesterol seviyesinin de artması kanser risklerini artmasına neden olduğu bilinmektedir.
Obezite sorunlarının son yıllarda artması birçok tedavi yöntemlerinin de gelişmesine olanak sağlamış ve bunların başında en etkili tedavi yöntemleri arasında bulunan obezite ameliyatları ciddi başarı sağlamasından dolayı kanser riskini de azaltıcı unsur olarak görülmektedir. Obezite ile mücadele sürecinde cerrahi müdahale ile birlikte spor ve sağlıklı beslenme programlarının uygulanması ile hastalar kısa süre içinde fazla kilolarından ve yağ dokularından kurtuldukları için başta kanser olmak üzere birçok hastalığında ortadan kalkmasına yardımcı olmaktadır.
Obezite cerrahisinin kesinlikle bir estetik cerrahisi olarak da düşünülmemesi gerekmektedir. Özellikle risk sınıfında olmayan ama kilolarından kurtulmak isteyen hastalarında ihtiyaçları olmaması halinde obezite ameliyatını tercih ettikleri görülmektedir. Obezite ameliyatı hastaların obez hastalığı ile en az 2-3 yıl ilaçlı, diyetli ve egzersiz programlı bir zayıflama döneminde etki alamamış kişilerin tercih edilmesi gerekmektedir. Mide bandı ve mide balonu gibi basit obezite ameliyatlarında geriye dönüş olmaktadır fakat obezite cerrahisinde geriye dönüş olmadığı için hastaların belirlenen risk sınıfında kişiler olması gerekmektedir. Çünkü obezite 2-3 sene disiplinli bir diyet programı ile mücadele edilebilecek hastalıklar arasında bulunmaktadır.
Obezite Ameliyatının Riskleri Var Mıdır?
Genel olarak bakıldığında obezite hastaları ciddi sağlık sorunları ile mücadele etmelerinden zaten yaşam riskli sınıf olarak değerlendirme yapılmaktadır. Yapılan obezite ameliyatlarından sonra ölüm riski %1’in altında olmaktadır. Fakat bütün cerrahi operasyonlarında olduğu gibi obezite ameliyatlarında da enfeksiyon ve kanama gibi riskler bulunmaktadır. Obezite ameliyatı sonrası risklerin en düşük seviyeye getirilmesi için hastalara doktorları tarafından verilen beslenme ve egzersiz programlarının titizlikle yapılması gerekmektedir. Genel anestezi altında yapılmasından dolayı hastaların sağlık yapılarının genel anesteziye uygun olması gerekmektedir. Obezite sonrası sağlık risklerinden ziyade hastanın verilen programlara uymaması durumunda tekrar kilo alma problemi üzerinde durulması gerekmektedir. Tekrar kilo alma sorunu başlayan hastalarda yeni tedavi süreci daha zor olmasından dolayı kesinlikle beslenme programlarına uyulması gerekmektedir.