Genç nüfus başta Türkiye olmak üzere tüm dünyada hızla artmaya devam etmektedir. Toplumlarda artmaya devam eden genç nüfus başta sağlıklı olmak üzere ekonomik ve üretken olmasıyla ile ilişkilidir. Toplumlarda üniversite öğrencileri o toplumun sosyokültürel yapısını oluşturan unsur arasında bulunmaktadır. Üniversite öğrencilerinin öğrencilik dönemlerinde sağlık alanına bakışları kendi yaşantılarında olacağı gibi gelecekte aile ve çevresine de etki edecektir. Son yıllarda birçok ülkede hızla artmaya devam eden obezite hastalığı üniversite öğrencilerinin de önemli sağlık sorunlarından birisi olmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütünün yaş grubu üzerinde yaptığı belirlemeye göre;
• 10-19 yaş arası adölesan
• 15-24 yaş arası genç
• 10-24 yaş grubunu da gençlik
Olarak tanımlamıştır. Özellikle 18-25 yaş aralığında olan kişilerin üniversite gençliği olarak görülmekte ve bu dönemde öğrencilerin ergenlik çağından çıkıp genç yetişkin olan döneme geçtiği evre olarak görülmektedir. Bu dönemlerde alkol, sigara ve kötü beslenmenin artmasının yanında fiziksel aktivite azalması ile beraber birçok sağlık sorunu bu yaşlarda görülmeye başlamış ve sağlıksız kilo alma sorunları ortaya çıktığı görülmektedir. Üniversite öğrencilerinde son yıllarda görülmeye başlanan obezite sorunu genel olarak fast-food ve işlenmiş gıdalarının tüketimin çok olmasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Fakat gelişim döneminin yavaş olmasından dolayı öğrenciler ilk 2-3 sene bu durumu fark edemediği için kalıcı obezite olarak gerçekleşebilmektedir.
Öğrencilerin Obeziteden Korunması İçin Yapmaları Gerekenler
Obezite sorunu oluşumunu önlemek için öğrencilik döneminde yapılacak basit uygulamalar ile kilo sorununu kontrol altına alınabilmektedir
• Öğrencilerin en çok yaptığı beslenme türü olan ekmek arası atıştırmalıklardan uzak durmaları gerekmektedir. Genelde alışkanlık haline gelmesinden dolayı dengesiz beslenme temeli oluşturmaktadır.
• Öğrenciler genelde tok tutan yemekler üzerine yoğunlaşmaktadır. Fakat öğrencilerin yemek yerken efor harcayabileceği başta salata gibi gıdaları ön planda tutmaları ya da yemek aralarında mutlaka salata türü gıdaların tüketilmesi gerekmektedir.
• Genel olarak yapılan araştırmalarda obezite hastalarının beslenme bozukluğu oluşmasında en büyük etkinin bilgisayar ya da televizyon karşında yeme sorunu olduğu tespit edilmesinden dolayı bu tür alışkanlıkların bırakılması gerekmektedir.
• Öğrencileri vakit genişliği olduğu dönemlerde kesinlikle fiziksel aktiviteleri fazla olan aktiviteler içinde bulunması tavsiye edilmektedir.
• Özellikle kahvaltılarda öğrenciler büyük kalorili ve yüksek yağlı poğaça, kek gibi hacmi küçük gıdaları sürekli tüketmelerinden dolayı obezitenin oluşmasına temel oluşturmaktadır.
• Kolay tüketim olmasından dolayı kuru meyve tüketimi yerine taze meyvelerin tüketilmesine özen gösterilmesi gerekmektedir.
• Yağ yakımı hızlandırmak için süt ve yoğurt bakımından zengin besinlerin tüketilmesine özen gösterilmesi gerekmektedir.
• Bütün gençliğin en çok tükettiği içecekler arasında olan gazlı içecek ve meyve sularından uzak durulması gerektiği gibi aynı şekilde patates kızartması gibi yüksek yağ oranlı yiyeceklerinde sürekli olarak tüketilmemesi gerekmektedir. Patates konusunda daha çok haşlanmış türlerin tercihi yapılabilir.
• Genelde ders çalışırken yiyecek tüketilmesi ölçüsünü kontrol edemeyeceğiniz normal bir öğünden çok daha fazla yemenize neden olarak aşırı kilo sorununun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu davranışın sürekli olarak yapılarak alışkanlık haline getirilmesi obezite nedenleri arasında görülmektedir.
Obezite Tedavisi Genel Olarak Hangi Aşamaları Kapsar
Obezite hastalığı her geçen gün artmaya devam etmektedir. Günümüzde toplumsal sağlık sorunları arasında olan obezitenin tedavisinin zor bir süreç olduğunun da unutulmaması gerektiği ve tedavi aşamalarının anlaşılması gerekmektedir.
• Obezite hastalığının en büyük nedenleri arasında olan insülin direnci ve tiroid bezi fonksiyon bozukluğu durumlarının varlığının tespit edilip ilk olarak bu tür etkilerin ortadan kaldırılmasına yönelik tedavilerin uygulanması gerekmektedir.
• Obezite ile tedavi sürecinde hastalarda yoğun alkol tüketimi bulunuyorsa tedavi başlangıcında ilk olarak alkol tüketiminin bırakılması yönünde çalışmalar yapılması gerekmekte ve bu konuda başarılı yol alınabilmesi için psikolojik destek alınması düşünülmelidir.
• Obezite tedavisinde ilk amaçların başında fiziksek aktivitelerinde arttırılması olduğunda dolayı hastanın bazı alışkanlıklarında vazgeçmesi gerekmektedir. Örneğin ulaşımlarda mümkün olduğu kadar taşıt kullanmak yerine yürüme mesafelerinde yürüyerek gitmeleri, asansör ya da yürüyen merdiven kullanımı yerine merdivenlerin kullanılması gibi aktivitelerin ön plana alınması düşünülmelidir.
• Öğrencilerin diyetisyen kontrolünde diyet yapma imkanları az olduğundan dolayı mümkün olduğu kadar diyetisyen desteği alınarak diyet programlarının uygulanması gerekmektedir. Sürekli farklı diyetler yapılıp başarı alınamaması durumunda vücudun bu duruma alışması kilo kontrolünü daha zorlaştırmaktadır. Özellikle diyetisyen kontrolünde hazırlanacak hastanın yapısına göre diyet programı çok daha etkili olabilmektedir.
Obezite Tedavisinde Cerrahi Yöntemler
Son yıllarda obezite sorununa karşı en etkili tedaviler arasında obezite ameliyatı gelmektedir. Fakat öğrencilik dönemi genç dönem olmasından dolayı ameliyat yapılmadan önce hastanın en az 2-3 sene diyet ve egzersiz programı ile kontrolü kilo vermesi sağlanması gerekmektedir. Eğer bu süreç başarılışız gerçekleşmiş ve herhangi bir sonuç alınamamışsa vakit kaybedilmeden obezite ameliyatı yönteminin düşünülmesi gerekmektedir. Obezite ameliyatı çok hızlı sonuç vermesinden dolayı birçok hasta tarafından kurtarıcı olarak görülmektedir. Fakat obezite ameliyatının tek başına bir mucize olarak görülmeden operasyon sonrasında da hastanın doktorunun vereceği beslenme ve aktivite programına titizlik ile uyması gerekmektedir. Öğrencilik döneminde öğrenciler ailelerinden uzak olmasından dolayı genelde ameliyat sonrası uyacakları bakım programlarına uyumadıklarından dolayı ameliyatı genelde öğrencilik döneminden sonra düşünmektedir. Fakat obezite hastalığında geçen her süre başta Tip-2 diyabet, kalp ve damar hastalıkları üzerinde ciddi risk oluşturmasından dolayı tedavi için geç kalınmaması gerekmektedir.