Tıp alanında yaşanan gelişmeler ile gebelik dönemlerinde şeker hastalığı artık kontrol altına alınabilmektedir. Geçmiş dönemlerde şeker hastalığı olan kişilerin gebe kalmasının tehlikeli olacağından tavsiye edilmez ve uzun süre tedavi süreci başlanırdı. Fakat günümüzde artık şeker hastalarının da gebe kalmasına imkan vardır. Hamilelik dönemi normal yaşam süreçlerin aksine bazı hormonların daha fazla salgılanmasına neden olmaktadır. Artan hormon salgılanması kan şekerinde ani düşmelerin meydana gelmesine neden olmaktadır. Bu durumların oluşmasında pankreas insülin üretimi devreye girmektedir. Pankreasın normal düzeyde çalışmaması durumunda şeker hastalığının etkileri başlamaktadır. Gebelik döneminde de pankreas çalışması normal işlevinin dışında performans gösterebilmektedir. Fakat hamilelik döneminde oluşan geçici şeker hastalığını (gestasyonel diyabet) bu tür etkenlerle karıştırmamak gerekmektedir. Hamilelik döneminde anne adaylarının kan şekerinin yüksek çıkma durumları olabilmektedir. Bu oluşumlar doktor kontrolünde başarılı bir şekilde atlatılabilmektedir. Gebelik öncesi şeker hastalığının ise kontrol altına alınamadığı zaman bebekte de kalıcı hasarlar oluşturabilmektedir.
Gebelik Dönemindeki Şeker Hastalığının Kontrolü
Gestasyonel diyabet olarak adlandırılan evre genelde doğum sonrasında düzelmektedir. Bu evre genelde gebeliğin 24-28 haftaları arasında görülmektedir. Bebeği saran plasentanın büyümesi ile beraber daha çok insülin ihtiyacı olmaktadır. Bu dönemlerde yaşanan aşırı insülin ihtiyacı giderilmediği zaman şeker hastalığı oluşturacak etkilerin görülmesi başlamaktadır.
Gestasyonel diyabet belirtileri arasında;
• Gün içinde sıklıkla idrara çıkma
• Terleme ile beraber oluşan aşırı susuzluk hissi
• Normal günlerin dışında aşırı acıkma durumlar ( Genelde bu durum “anne iki canlı acıkması normal” olarak görülmektedir. Bu durumların sık yaşanmasında kesinlikle doktor kontrolüne gidilmesi gerekmektedir)
Geçici şeker hastalığı doğum sonrası plasentanın ihtiyacının yok olması ile beraber sorun ortadan kalkmaya başlayacaktır. Fakat aynı sorunun gelecek gebeliklerde de nüksetmesi normaldir. Fakat kontrol altında olmadığı zamanlar bu tür anne ve bebekleri gelecek yıllarda aşırı kilo problemleri yaşayabilirler.
Şeker Hastalığı Olan Anne Adaylarının Alması Gereken Önlemler Nedir?
Anne adaylarının şeker hastası olduğunu bilmeleri durumunda bunu mutlaka doktorlarına bildirip doktor kontrolünde gebe kalması gerekmektedir. Bazı durumlarda gizli şeker hastalığı olmasından anne adayları bunu fark etmiyor olabilir. Gebe kalmadan önce her anne adayının kesinlikle kan şekeri testi yaptırması gerekmektedir. Şeker hastalarının doktor kontrolünde gebe kalmasının nedenleri arasında fiziksel ve ruhsal sorunlarla mücadele için gerekmektedir. 9 ay sürecek bir süreç bazı hastalarda depresyon etkisi oluşturmaktadır. Anne adaylarının gebe kalmadan önce yaptıracak kan şekeri testinde HbA1c olarak belirtilen seviyenin yüzde yedi oranından düşük olması gerekmektedir. Bu seviyenin yüksek olması durumunda bebeklerde sakatlığa kadar giden sorunlar oluşturmaktadır.
Şeker Hastası Olan Annelerin Bebekleri Şeker Hastası Olur Mu?
Genelde yanlış bilinen konular arasında olmaktadır. Fakat şeker hastası annelerin bebeklerinin de şeker olması gibi kesin bir durum yoktur. Bu süreci doktor kontrolünde sağlıklı ve başarılı bir şekilde geçiren anne adaylarının bebekleri sağlıklı olarak dünyaya gelecektir. Günümüzde şeker hastalığının nedenleri kesin olarak bilinmese de bu tür bebeklerde gelecek yıllarda obezite ve insülin direnci gibi rahatsızlıkların oluşma riski fazla olmaktadır. Bu sebepten bebeklerin sürekli kontrol edilmesi ve özellikle beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Gebelerde Görülen Şeker Hastalığının Bebeklere Zararları
Gebelik döneminde başarılı bir şekilde kontrol altında tutulan diyabet hastalarının bebeklerinde çoğunlukla herhangi bir olumsuz durum oluşmaz ama bazı durumlarda aşağıda belirttiğimiz rahatsızlıklar oluşabilir.
• Bebekler normal kilonun üzerine olabilmektedir. Çünkü normalden fazla salgılanan insulin bebeklerde büyüme hormonu gibi etki eder. Bu durumu gebelik dönemimde ultrasonografi ile takip edilip doğum şekline karar verilmesi gerekmektedir. Çünkü kilolu bebeklerin doğumu genelde sezaryen ile gerçekleşmektedir. Aşırı kilolu bebeklerin sezaryen operasyonlarının zor geçmesi çok sık rastlanmaktadır.
• Anne adaylarında şeker hastalığı seviyesinin yüksek olması durumunda bebeklerde akciğer gelişim sorunları, solunum sistemlerinde sorunlar, kan şekeri ve kalsiyum miktarlarında oluşacak düşmelere bağlı hastalıklar
• Sarılık riski bu tür bebeklerde daha çok görülmektedir.
• Doğum sonrası bebeklerin kan şekeri sürekli takip edilmesi gerekir. Bu tür bebeklerde kontrollü kan şekeri yapılmadığında obezite riski çok fazla olmaktadır.
• Geçici şeker hastalığı (Gestasyonel diyabet) olan annelerin çocuklarında obezite görülme riski diğer bebeklere göre daha fazla olmaktadır. Bu tür evrelerin geçiren annelerin kesinlikle bebeklerin çocukluk döneminden itibaren düzenli beslenme alışkanlığını kazandırması gerekmektedir.
• Şeker hastaların bebeklerinde doğum sonrası fazla insülin salgılanması gerekebilir. İnsülin miktarının fazla olması ile birlikte yağ dokularında da artmalar meydana geleceğinde bebeklerde aşırı kilo problemleri oluşabilmektedir.
• İnsülin salgılanması artan bebeklerde kan şekerinde düşme meydana gelir ve hipoglisemiye sorunu ortaya çıkabilmektedir.
“Kan şekerinin normal değerler altında olması durumunda bulanık görme, şiddetli baş ağrılar, baygınlık hissine neden olacak baş dönmeleri ve terlemelerin meydana gelmesine hipoglisemiye denir”
Gebelik Öncesi Şeker Hastalığı Olan Annelerin Bebeklerinde Kan Şekeri Kontrolü
Her doğum sonrası bebeklerde kan şekeri kontrolü yapılması gerekmektedir. Özellikle gebelik döneminde şeker hastalığı yaşayan annelerin bebeklerinin daha riskli olmasından dolayı kan şekerlerin yakından takip edilmesi gerekmektedir. Özellikle hamilelik döneminin 18. Haftasından başlayacak şekilde kontrol edilmesi gerekir. İlerleyen haftalarda bebeklerin organ ve kalp incelemeleri için ultrasonografi ile takip edilmesi gerekmektedir. Sonuçlara göre bebeklere gebelik dönemime ve sonrasında uygun tedavi yöntemleri uygulanması çok önemlidir.
Gestasyonel Diyabet Evresinin Bebeklere Etkisi
Anne adaylarında geçici diyabet olarak görülen evrelerin çok dikkatli takip edilmesi gerekmektedir. Özellikle kontrol altına alınamadığı zaman bebeklerde ani ölümlerin oluşmasından doğum sonrası birçok sıkıntıya neden olmaktadır. Gestasyonel diyabet gebelerin bebekleri ilk haftalardan itibaren şeker yükleme testleri yapılması gerekir. Bu tür bebeklerin 2-3 yılda bir sürekli kontrol edilmesi gerekmektedir.
Gebelik Diyabetinde Anne Adaylarının Dikkat Etmesi Gerekenler
• Sadece gebelik dönemindeki kalori ihtiyacını karşılayacak kadar kalori alınmasını sağlayacak ve kan şekerini dengeleyecek doktor kontrollü diyet programı
• Anne adayların idrarında keton oluşumu yapmayacak beslenmelere dikkat edilmesi.
• Gebelerin dönemlerine uygun olacak fiziksel aktivitelerin sürekli olarak yapılması.
[/vc_column_text]