Menopoz, vücutta östrojen seviyesinin azalmasına bağlı olarak yumurtlama (doğurganlık) yeteneğinin kaybolduğu doğal bir süreçtir. Zamanı bakımından bireyler arasında kalıtıma, fizyolojik ve çevresel faktörlere bağlı olarak farklılık vardır. Şişman kadınlarda daha erken olmakla birlikte, genellikle menopoz yaşı 48-55 olarak belirtilmektedir. Menopozda görülen sorunlar; ateş basması, terleme, çarpıntı, uykusuzluk, çabuk sinirlenme, depresyon, unutkanlık, halsizlik, kemik erimesi (osteoporoz), damar sertliği ( ateroskleroz), idrar kaçırmaya kadar varan idrar yollarında sıklıkla ortaya çıkan değişiklik, obezite (şişmanlık), yüksek kolesterole kadar uzun dönemli sağlık problemleri menopozda baş gösterir. Menopoza giren kadınlarda, ağırlık kaybı programları planlanırken kalp hastalıkları ve osteoporoz riski düşünülerek diyeti planlanmalı ve fiziksel aktivitenin yoğunluğuna dikkat edilmelidir.
Menopoz döneminde östrojen azalması nedeniyle kuru cilt, vajinal kuruluk gibi kadınlar arasında ortak şikayetler vardır. Günde 8 bardak su cildinizin nemini ve kurluğu önlemeye yardımcı olabilir.
Her yaş döneminde yeterli kalsiyum alımına dikkat edilmeli iken özellikle menopoz döneminde kalsiyum alımı arttırılmalıdır. Menopoz dönemi öncesi günlük kalsiyum ihtiyacı 1000 mg/gün iken, bu dönem sonrası günlük ihtiyacınız 1500 mg/gün ‘ a kadar çıkmaktadır. Özellikle süt ve süt ürünlerinin yanı sıra yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, fındık, badem, kuru incir en iyi kalsiyum kaynaklarıdır.
Yaşlan ilerledikçe ve menopoza girildikten sonra metabolizma yavaşlar. Monopoz döneminde bayanlar özellikle daha sedanter olma eğilimindedir. Ağırlık artışı, en korkulan menopoz semptomlarının başında gelmektedir. Düşük kalorili meyve ve sebze yönünden zengin, size sağlıklı kalmak için ihtiyacınız olan besinleri karşılayan, kilo artışını en aza indirmeye yönelik kişiye özel bir program uygulanmalıdır.
Kinoa, kahverengi pirinç , arpa , yulaf ezmesi gibi tam tahıllar enerjiiyi arttırmada , stresi yönetme ve sindirim sistemine yardımcı olan B vitaminlerini sağlar. Ayrıca öğütülmemiş tahıllarda bulunan folik asit ve lif, menopozdan sonra yükselen kardiyovasküler hastalık, riskini düşürmeye yardımcı olur. Soyada bulunan izoflavon denilen östrojen benzeri bileşikler en çok şikayet edilen menopoz belirtisi olan sıcak basmalarına iyi geldiği söylenmektedir. Tofuda soya benzeri özellikler taşımaktadır. Keten tohumu, omega-3 yağ asitleri ile muhteşem bir besindir. Tahıllı yiyeceklerinizi, yoğurt, salatalarınızı keten tohumu serperek zenginleştirin; sağlıklı damarlar , diyet lifi ve bazı östrojen benzeri bileşikler içermektedir.
Kurubaklagiller izoflavonla östrojenin vücuttaki etkilerini dengeleyerek menopozun yarattığı değişimlere karşı koruyucudurlar. Aşırı protein tüketiminden kaçınmalısınız. Çünkü yüksek proteinli diyet idrarla kalsiyum atımını arttırır ve osteoporozis için önemli bir risk faktörüdür. Yemeklerde tuz kullanımına dikkat etmelisiniz. Hormonal değişikliklerden dolayı vücudunuz su toplamaya çok yatkındır ve genelde ödem olduğundan dolayı kilo alınmış görünür. Aynı zamanda aşırı tuz tüketimi idrarla Ca atımını da hızlandırır. Sigara içmemeye özen gösterin. Sigara, kandaki C vitamini düzeyini ve serum östrojen düzeyini düşürücü olumsuz etkiye sahiptir.
Yapılan fiziksel aktivite, gençlikte kemik kütlesini artırmada, yaşlılıkta ise kemik kaybını önlemede son derece önemli role sahiptir. Dolayısıyla düzenli olarak egzersiz yapmaya özen göstermelisiniz. Alkollü içeceklerden ve kafeinden uzak durmalısınız. Alınan alkol, kemik oluşum hücrelerini olumsuz etkilemekte ve kalsiyum emilimini engellemektedir. Beslenme uzmanından size uygun sağlıklı beslenmeye yönelik destek alarak menopozun neden olduğu tüm şikayetleri en aza indirip, bu zorlu süreci daha kolay atlatabilirsiniz.