OBEZİTE VE GEBELİK
Obezite dünya çapında hızla yayılan bir sağlık sorunudur ve gebeleri de ciddi şekilde etkilemektedir. Özellikle doğurganlık çağında bulunan kadınlar arasında da hızla yayılmaktadır. Obezite insan üreme mekanizması üzerine olumsuz, büyük bir etkiye sahiptir.
Obezitenin Gebelikte Oluşturduğu Riskler
- Gestasyonel diyabet,
- Hipertansiyon,
- Preeklampsi,
- Acil sezaryen doğum oranında artış,
- Fetüs için prematürite,
- Ölü doğum,
- Konjenital anomaliler,
- Makrozomi ve doğum sonrasında çocukluk ve adolesan obezitesi riskleri gibi sağlık sorunları obez annelerde ve çocuklarında görülebilecek sağlık problemlerinin başında gelir.
Obez gebelerde vajinal doğum ve sezaryen doğumda komplikasyon riskleri artmıştır. Kadınların gebe kalma yaşı ilerledikçe daha çok kadın fazla kilolu ya da obez olarak gebe kalmaktadır.
Gebelikte aşırı kilo alımı artmış doğum ağırlığı ve doğum sonrasında verilemeyen kilolarla bağlantılıdır. Gebelikte kilo alımına iliş- kin öneriler anne ve bebek açısından gebeliğin en iyi şekilde sonuçlanması amacına yöneliktir.
Anestezi açısından da komplikasyon oluşma olasılığı daha fazladır. İnfertilite tedavisinin etkinliğinin obezite ile azaldığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Genç kadınlarda kilo azalmasının uzun dönem sağlık açısından ve gebelikte obeziteye bağlı perinatal ve maternal risklerin azalmasında büyük etkisi vardır. Gebelik süresince oluşacak belirli riskler, yaşam tarzı değişiklikleri ile sağlanan kilo kaybı ve düzeltilmiş insülin sensitivitesi ile telafi edilebilir.
Yalnızca yaşam tarzı değişiklikleri bile önemli metabolik iyileşme sağlasa da; ovulasyonun sağlanması, perinatal risklerin azaltılması, önemli ölçüde kilo verme ve bu sayede edinilecek yararlar büyük ölçüde bariatrik cerrahi ile sağlanabilir.
Gebelik öncesinde kilo düzenlemesi, gebeliğin erken dönemlerinden itibaren sıkı kilo alımı kontrolü, doğum öncesinde olası komplikasyonlara karşı önlem alınması ve tüm bu aşamalarda hastanın kapsamlı şekilde bilgilendirilmesi gereklidir. Fazla kilolu ve obez olmanın gebelikte getireceği riskler belirtilerek anne adaylarının kilo kontrolüne yönelmesi sağlanmalıdır. Gebelik sırasında öngörülen kilo alımı takibin başında belirlenerek gebe kadının beslenme konusunda bilgilenmesi sağlanmalıdır. Kilo kaybı diyet tedavisi ile sağlanamadığı durumlarda obezite cerrahisine başvurularak planlı bir gebelik yaşanılabilir.
Obezite Cerrahisi Sonrası Gebelik
Obezite cerrahisi sonrası yağ dokusundaki azalmaya ve hormonal düzelmeye bağlı olarak polikistik over ve adet düzensizliği gibi sorunların ortadan kalkmasıyla doğurganlıkta artışlar gözlenmektedir. Doğum esnasında ve sonrasında obeziteden kaynaklanan riskler tamamen ortadan kalkmasa da büyük oranda azalacaktır. Cerrahi işlem sonrası hamile kalma süresisin en az 1 yıl olması hem annenin hem de bebeğin sağlığı için önemlidir.
Hamilelik döneminde muhtemel kilo alımı olacağında bireylerin hedef kiloya ulaştıklarına emin olduktan sonra gebelik düşünmeleri daha sağlıklıdır. Hamilelikte kilo kazanımına ruhsal ve bedensel olarak hazırlıklı olmak gerekir. Gebelik ve emziklik döneminde yeterli besin alımı ve düzenli vitamin, mineral kullanımı bebeğin ve annenin sağlığı için kaçınılmazdır. Sağlıklı ve daha az kilo alarak gebeliğin tamamlanması ve sonrasında alınan kiloların tekrar kaybı için bir uzman kontrolünde bu süreç tamamlanmalıdır.
Diyetisyen Hüsniye Rakipoğlu Odabaş